De Brusselse regering heeft op voorstel van minister-president Rudi Vervoort, die bevoegd is voor het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO), naar aanleiding van verschillende projectoproepen 24 projecten geselecteerd waarvoor ze op basis van het Brusselse EFRO-programma voor de periode 2021-2027 een budget van bijna 64 miljoen euro uittrekt. Die projecten zijn bedoeld om nieuwe openbare digitale instrumenten te ontwikkelen, de onderzoeks- en innovatiecapaciteit te versterken of de energieprestaties van sociale woningen en woningen voor bescheiden inkomens te verbeteren.
Samen vormen ze een nuttige aanvulling op de beleidsinspanningen die de Brusselse regering levert om de openbare diensten te digitaliseren, steun te verlenen voor onderzoek en innovatie en het sociale woningenbestand in Brussel te renoveren. Ze komen bovenop de 39 andere projecten die de regering eerder al heeft geselecteerd. Tegen begin juni 2024 zal normaal gezien ook de selectie voor vijf andere EFRO-projectoproepen afgerond zijn.
Het totale budget voor het Brusselse EFRO-programma, dat de Europese Unie voor 121,3 miljoen euro ondersteunt, bedraagt meer dan 300 miljoen euro. Daarmee worden stevige lijnen uitgezet voor de ondersteuning en ontwikkeling van Brusselse projecten en investeringen van gewestelijk belang, die tegen eind 2029 uitgevoerd moeten zijn.
“Sinds de zomer van 2023 heeft de Brusselse regering op basis van het EFRO-programma 2021-2027 maar liefst 29 projectoproepen uitgeschreven”, aldus minister-president Rudi Vervoort, die bevoegd is voor de Europese fondsen. “Voor bijna de helft daarvan is de selectie inmiddels goedgekeurd. Voor de overige mogen we die in de komende weken en maanden verwachten.”
De ontwikkeling van nieuwe openbare digitale instrumenten
In het najaar van 2023 deed de regering een oproep om projectvoorstellen in te dienen met als doel nieuwe openbare digitale instrumenten voor burgers, bedrijven en overheden te ontwikkelen.
Die projecten moeten helpen een digitale omschakeling te maken waardoor Brussel kan uitgroeien tot een Smart City die het welzijn van de inwoners ten goede komt, hen beroepsmogelijkheden biedt, de wisselwerking met de overheidsdiensten vergemakkelijkten de economische dynamiek aanzwengelt.
De projectoproep leverde 20 kandidaturen op. Op basis van de selectie die de EFRO-directie en externe deskundigen hadden doorgevoerd, koos de regering uiteindelijk 9 projecten voor een bedrag van bijna 26 miljoen euro (de lijst van de projecten is bijgevoegd). Digitalisering biedt heel wat mogelijkheden. De Brusselse openbare sector toont daar uiteraard al een tijd belangstelling voor. Maar om de connectiviteit van de openbare dienstverlening te bevorderen, zijn er veel middelen nodig, die op de eerste plaats moeten dienen om kwaliteitsvolle producten te ontwikkelen, die ontworpen worden met en voor de “gebruikers” van die diensten (burgers, bedrijven en andere overheden). De 9 geselecteerde projecten houden verband met uiteenlopende domeinen zoals artificiële intelligentie, mobiliteit, dienstverlening aan de burgers, leefmilieu en toerisme. De 9 geselecteerde projecten moeten ten laatste in december 2029 zijn uitgevoerd en begin 2031 operationeel zijn.
Minister van Werk en Digitalisering Bernard Clerfayt: “Iedereen digitaal is meer dan een slogan. Het is een doelstelling. Vandaag de dag biedt de digitalisering van overheidsdiensten enorme mogelijkheden om de kwaliteit van de publieke dienstverlening te verbeteren. We moeten alles wat de informatietechnologie te bieden heeft benutten om het leven van de Brusselaars te vergemakkelijken, met name door bepaalde rechten te automatiseren.
De verbetering van de onderzoeks- en innovatiecapaciteit
In de zomer van 2023 werd een oproep uitgeschreven om steun toe te kennen voor projecten die op een specifieke en aantoonbare wijze de onderzoeks- en innovatiecapaciteit van het Brussels gewest verbeteren en het gebruik van spitstechnologie bevorderen. De geselecteerde projecten moeten een van de volgende vier doelstellingen nastreven: 1/ coöperatieve en co-creatieve toegepaste onderzoeksprojecten sterker ondersteunen – 2/ projecten ondersteunen die erop gericht zijn kmo’s te begeleiden en te helpen bij hun sociale innovatie en die tot doel hebben grote maatschappelijke uitdagingen aan te pakken – 3/ projecten ondersteunen die erop gericht zijn kmo’s te begeleiden en te helpen bij het innoveren waardoor ze kunnen uitgroeien tot een toonbeeld van milieuvriendelijkheid en bestaande ondernemingen een ecologische en circulaire transitie kunnen maken 4/ ondersteuning bieden om de resultaten van academisch en universitair onderzoek dat nuttige kennis heeft opgeleverd voor de aanpak van bepaalde Brusselse uitdagingen, te benutten en toe te passen in het overheidsbeleid.
Er zijn 13 projectvoorstellen ingediend, waarvoor in totaal meer dan 33 miljoen euro werd gevraagd. De meeste daarvan waren toegespitst op het strategisch innovatiedomein “gepersonaliseerde en geïntegreerde gezondheid en zorg”. De regering heeft met het beschikbare budget voor deze specifieke doelstelling 4 projecten geselecteerd voor een bedrag van meer dan 12 miljoen euro. Aan twee projecten werken meerdere Brusselse universiteiten mee (zie bijlage).
Staatssecretaris voor Economische Transitie Barbara Trachte: “R&D is een van de pijlers van de Brusselse economie, aangezien ons Gewest een ‘innovation leader’ is in de Europese Unie. Dankzij een sterk ecosysteem van met name universiteiten, onderzoekscentra en innovatieve ondernemingen ontstaan er tal van projecten. Die projecten durven de platgetreden paden te verlaten door te investeren in domeinen als gezondheid, sociale economie, armoedebestrijding en economische transitie. Ik ben erg blij dat die projecten worden gesteund door Europese fondsen. Zo kunnen we de maatregelen versterken die de economie in dienst stellen van de Brusselaars!”
De energieprestaties van sociale woningen en woningen voor bescheiden inkomens
Deze projectoproep is erop gericht de energieprestaties van de bestaande sociale huurwoningen en huurwoningen voor bescheiden inkomens te verbeteren. De doelgroep omvat dus de eigenaars van sociale woningen of woningen voor bescheiden inkomens op het grondgebied van het Brussels gewest.
De financieel ondersteunde initiatieven moeten de woningen waarvoor ze zijn bestemd, in een hogere energieklasse doen vallen.
De Brusselse minister van Energie Alain Maron: “Dankzij dit fonds stellen we nog eens 25 miljoen euro ter beschikking voor RENOLUTION, onze strategie voor de duurzame renovatie van Brusselse gebouwen. Zo zal de energieprestatie van enkele honderden openbare woningen tegen 2029 verbeterd worden. Dat zal leiden tot een duurzame verlaging van de energiefacturen van huurders, die vaak in financiële moeilijkheden verkeren. Door prioriteit te geven aan de isolatie van sociale woningen, verbeteren we de levenskwaliteit van de bewoners en dragen we bij tot de sociale rechtvaardigheid, die van essentieel belang is.”
Deze projectoproep kon rekenen op heel wat belangstelling van gewestelijke en gemeentelijke instanties. Er werden maar liefst 22 kandidaturen ingediend, waarvoor het totale gevraagde bedrag meer dan 2,5 keer hoger lag dan het beschikbare budget. De regering heeft de helft ervan geselecteerd voor een bedrag van ruim 25 miljoen euro. Dankzij de steun die Europa en het Brussels Gewest via het EFRO 2021-2027 bieden, zullen tegen 2029 enkele honderden openbare woningen betere energieprestaties laten optekenen en zal dus de energiefactuur van de mensen die ze huren, dalen. De selectie bestrijkt zeven gemeenten. (zie bijlage).
Staatssecretaris voor Huisvesting en Gelijke Kansen Nawal Ben Hamou: “Recente gebeurtenissen hebben eens te meer aangetoond dat als je bedenkt hoeveel huishoudens uitgeven aan hun energierekening, het van vitaal belang is om actie te ondernemen om de energieprestaties van de gebouwen in Brussel, waarvan we weten dat ze verouderen, te verbeteren. Ik ben blij dat de aanbesteding een doorslaand succes was, wat uitstekend nieuws is voor de planeet en voor de rekeningen van de duizenden mensen die in deze openbare woningen wonen.”
Brussels minister-president Rudi Vervoort, die bevoegd is voor de Europese fondsen, is heel tevreden met de selecties: “Het EFRO-programma biedt kansen, zowel voor het Brussels Gewest als voor projectuitvoerders. Het bijzondere aan de geselecteerde projecten waar het hier over gaat, is bovendien dat ze uiteindelijk rechtstreeks ten goede zullen komen aan onze mensen, doordat ze de energieprestaties van hun woning verbeteren of het kankeronderzoek vooruithelpen.”
Bijlage
Tabellen met de geselecteerde projecten
| Begunstigde | Naam van het project | Thema | Toegekend investeringsbedrag EFRO + BHG |
1 | VUB | BrusselAir | Artificiële intelligentie & Robotica | 8.000.107,62 € |
2 | ULB | Ontwikkeling van een digitale tool ter ondersteuning van patiëntenparticipatie en de toepassing ervan voor de vaccinatie van ouderen tegen RSV | Gezondheid | 1.088.965,67 € |
3 | Brussel Mobiliteit | Zinnek’Hub | Mobiliteit (volgens de behoeften van de burgers en bedrijven) | 1.831.038,00 € |
4 | CIBG | SINCRHO NEXTGEN | Diensten voor de bevolking en sociale diensten, e-gezondheid en verbetering van gegevensuitwisseling. | 2.060.313,85 € |
5 | Stad Brussel | Versneld naar “BRUssels embraCEs you! (BRUCE) 2.0” | Portaalsite als brug naar de burgers | 4.117.703,00 € |
6 | Leefmilieu Brussel | Digitheme Leefmilieu | Behandeling en opvolging van milieuvergunningen | 2.943.260,00 € |
7 | Brussel Mobiliteit | CENTAURES | Mobiliteit (toezicht op en beheer van inbreuken op het vlak van mobiliteit) | 1.722 546,00 € |
8 | Visit.brussels | AI-gestuurde (tekst- en audio)vertaling voor de bezoekers van de Brusselse musea in de 24 officiële talen van de EU en de meest gesproken talen in het gewest | Toerisme | 1.681.619,29 € |
9 | Visit.brussels | BRUSSELS SMART CITY CARD | Toerisme | 2.507.872,45 € |
| | | TOTAAL | 25.953.425,88 € |
- Verbetering van de onderzoeks- en innovatiecapaciteit
| Begunstigde | Naam van het project | Toegekend investeringsbedrag EFRO + BHG |
1 | ULB / VUB / Institut Jules Bordet UZ Brussel / Sciensano / Patient Expert Center | ONCO.CARE | 4.848.704,05 € |
2 | Université Saint-Louis Bruxelles | Beamm.brussels | 2.198.177,28 € |
3 | ‘Solidarité des Alternatives Wallonnes et Bruxelloises’ (SAW-B) Coopcity / Crebis – Le Forum / EVA-BXL / Credal / Financité | La Fabrique à initiatives bruxelloise | 4.379.107,00 € |
4 | Atelier Groot Eiland | Werkervaring transport & logistiek en voedselverwerking in een stedelijke verwerkings- en distributiehub | 732.598,00 € |
| | TOTAAL | 12.158.586,33 € |
- Verbetering van de energieprestaties van sociale woningen en woningen voor bescheiden inkomens
| Naam van het project | Begunstigde | Voorrang energieverslindend gebouw | Voorgesteld investeringsbedrag EFRO + BHG |
1 | Energierenovatie van drie gebouwen met 63 sociale woningen. | Gemeentebestuur van Sint-Gillis – Dienst Grondregie | Ja | 971.763,24 |
2 | Renovatie van acht woningen in 1030 Schaarbeek die eigendom zijn van het OCMW van Schaarbeek | OCMW van Schaarbeek | Ja | 420.343,08 |
3 | Renovatie van de buitenschil en de technieken van een bewoond gebouw met 93 sociale woningen, waarbij de beginselen van de kringloopeconomie worden toegepast | Molenbeekse Woningen | Ja | 2.537.123,12 |
4 | C45 – Versailles Fase 1. Werken voor de renovatie, de isolatie, de behandeling van de schil, de installatie van een verluchtingssysteem en de renovatie van bepaalde architecturale en technische onderdelen van een geheel van sociale woongebouwen. | De Brusselse Woning | Nee | 5.386.269,32 |
5 | Renovatie van de 84 appartementen in de wijk “La Pointe” | Logis-Floréal | Nee | 3.048.467,00 |
6 | Volledige renovatie van de Liverpoolwijk, Liverpoolstraat 14 tot 22 in Sint-Jans-Molenbeek | Molenbeekse Woningen | Ja | 1.196.733,74 |
7 | C48 – Versailles Fase IV. Werken voor de renovatie, de isolatie, de behandeling van de schil, de installatie van een verluchtingssysteem en de renovatie van bepaalde architecturale en technische onderdelen van een geheel van sociale woongebouwen. | De Brusselse Woning | Nee | 6.961.228,28 |
8 | Sint-Martinusgaarde – Grondige renovatie van 15 huizen en herinrichting van de site | Lojega | Ja | 744.294,41 |
9 | Vanderveken – Grondige renovatie van twee appartementsgebouwen | Lojega | Ja | 404.879,46 |
10 | Energierenovatie van 4 gebouwen met 10 woningen in Sint-Gillis | De Zuiderhaard | Ja | 2.948.769,13 |
11 | Kampenhout – Energierenovatie van de schil | Comensia | Ja | 1.040.070,22 |
| | | TOTAAL | 25.659.941,00 € |