Minister-president Rudi Vervoort heeft vandaag akte genomen van het ontslag van Pascal Smet, Brussels staatssecretaris voor Stedenbouw, Erfgoed, Buitenlandse Handel, Europese en Internationale Betrekkingen. 

Met dat ontslag wil de staatssecretaris naar eigen zeggen zijn verantwoordelijkheid nemen voor wat hij bestempelt als een inschattingsfout van een van zijn medewerkers bij de regeling van het verblijf van een Iraanse en een Russische delegatie in Brussel naar aanleiding van de Brussels Urban Summit, die plaatsvond van 12 tot 15 juni.

Door dat ontslag verliest de Brusselse regering een staatssecretaris met een grote gedrevenheid voor zijn gewest. Iedereen erkent zijn energie en zijn creativiteit, maar ook zijn drang om de zaken in het Brussels Gewest in beweging te brengen en om datzelfde gewest aangenamer te maken voor iedereen die er woont. 

De minister-president respecteert de waardige beslissing van staatssecretaris Smet en wil hem bedanken voor al het werk dat hij vele jaren lang ten dienste van de Brusselaars heeft verricht.

Pascal Smet heeft de voorbije 20 jaar deel uitgemaakt van meerdere Brusselse regeringen (van 2003 tot 2009, van 2014 tot 2019 en van 2019 tot 2023). In de eerste twee regeerperiodes dat hij actief was, heeft Pascal Smet verschillende projecten ten uitvoer gebracht om de mobiliteit te verbeteren. Tijdens zijn recentste mandaat heeft hij zich hard ingezet om de kwaliteit van de Brusselse architectuur en van onze openbare ruimtes te versterken, heeft hij de buitenlandse handel verder ontwikkeld en versterkt en heeft hij Brussel weer op de kaart gezet als hoofdstad van de Art Nouveau.

“Ik verlies ook een vriend met wie ik heel wat heb meegemaakt en verwezenlijkt. Dat vind ik zeer jammer. Ik bedank Pascal Smet voor zijn jarenlange toewijding. Ik wens hem veel moed. Ik weet dat hij zich nog verder zal inspannen ten dienste van onze mensen”, aldus minister-president Rudi Vervoort.

Op initiatief van minister-president Rudi Vervoort heeft de Brusselse Hoofdstedelijke Regering vorige week donderdag, in 1^e lezing, het Richtplan van Aanleg (RPA) Maximiliaan-Vergote goedgekeurd. Het doel van dit plan is om de verbinding tussen de verschillende delen van de stad en haar inwoners te versterken, dankzij een groot stadspark, huisvesting en voorzieningen afgestemd op de behoeften van de wijk. Dit plan werd opgesteld door perspective.brussels. 

De perimeter van het RPA Maximiliaan-Vergote bevindt zich in het hart van het Brussels Gewest op het grondgebied van stad Brussel, op de rechteroever van het kanaal ter hoogte van het Becodok en het Vergotedok, net ten noorden van de vijfhoek. Binnen deze perimeter zijn reeds tal van projecten opgestart, met als doel de buurt te transformeren. We willen voortbouwen op deze dynamiek en werken aan een grondigere transformatie voor een betere onderlinge samenhang en verweving tussen de verschillende functies van de stad. Vandaar dat de Brusselse regering de nood heeft geuit aan een nieuwe toekomstvisie voor deze wijk, in lijn met de milieu- en stedelijke doelstellingen, die diende te worden vertaald in een Richtplan van Aanleg (RPA).

De belangrijkste doelstellingen van het RPA Maximiliaan-Vergote zijn:

• Een nieuw stadspark aanleggen dat verschillende open ruimtes en gebouwen met elkaar verbindt om van dit versnipperde gebied weer één geheel te maken. Dit verbindend park maakt gebruik van bestaande ruimtes (zoals het Maximiliaan-park) en nieuwe ruimtes (waaronder een nieuw openbaar park van 2.000 m² op het huidige eilandje van het The President Brussels Hotel). Het wordt een multifunctioneel park dat recreatie, educatie, sport, ontmoetingen en de ontwikkeling van de biodiversiteit zal bevorderen.

• Het zal het reeds bestaande gemengde stedelijke karakter versterken en behouden door de samenhang van de verschillende functies te verbeteren. Hiervoor zijn reeds bestaande en toekomstige projecten de spil van het programma: het toekomstige Museum Kanal – Centre Pompidou als cultureel ankerpunt, de Engie-torens als koppeling met de Manhattanwijk, die zelf ook mikt op meer functionele verweving, het toekomstige sportcentrum Vergote als verbinding tussen de residentiële en recreatieve functies en de havenactiviteiten.

• Betaalbare en inclusieve woningen ontwikkelen die beantwoorden aan de behoeften van de lokale bevolking. Het RPA garandeert een minimumaantal publieke woningen. Bij projecten van meer dan 2.000 m² woonoppervlakte moet minstens 25% publieke huisvesting worden voorzien.

• De stedelijke economie ontwikkelen door het behoud van de verbinding tussen de haven en de stad en de consolidatie van economische en productie-activiteiten, terwijl deze beter worden geïntegreerd in de stedelijke context. Het doel is om deze activiteiten meer en meer op te nemen in de economische transitie. Het RPA draagt ook bij tot de waardering van het erfgoed, door nieuwe gebruiksmogelijkheden te ontwikkelen voor de sites van de Modderhoeve, de Stafkazerne en de Politieschool. 

Openbaar onderzoek

Het ontwerpplan wordt binnenkort aan een openbaar onderzoek onderworpen. De documenten kunnen dan worden geraadpleegd op de website perspective.brussels en bij de gemeentebesturen van de Stad Brussel, Sint-Jans-Molenbeek, Schaarbeek en Sint-Joost-ten-Node. Om alle bewoners en belanghebbenden van het project kans te geven om te participeren, wordt een informatie- en participatiemomet georganiseerd.

Een coherente toekomststrategie

Het RPA Maximiliaan-Vergote maakt zo deel uit van de planwerkzaamheden ontwikkeld in het Kanaalplan, het Beeldkwaliteitsplan (BKP), het Masterplan 2040 van de Haven van Brussel, het Stadsvernieuwingscontract nr. 1 ‘Citroën-vergote’ (SVC1), het Duurzaam Wijkcontract (DWC) ‘Helihaven-Antwerpen’, het schoolcontract Klavertje Vier, de gedeelde visie ‘Territorium Noord’, de Think/Innovate/Develop (TID) ‘ Maximiliaan-Vergote’ en vier andere onafhankelijke studies over de conversie van de sites en de mobiliteit. Het RPA combineert deze ambities en projecten en vult het aan tot een globale en samenhangende visie op middellange termijn.

Brussels minister-president Rudi Vervoort, bevoegd voor Territoriale Ontwikkeling: “In de Noordwijk, die zich bevindt in het hart van ons gewest, worden al heel veel projecten uitgevoerd. Zij sluiten mooi aan bij de ambitie van mijn regering om deze buurt een nieuwe gedaante te geven. Met de goedkeuring van het richtplan van aanleg (RPA) Maximiliaan willen we die dynamiek nu bestendigen en verder uitdiepen. Dit RPA illustreert perfect de visie die we met het gewest voor ogen hebben om de Brusselaars erop vooruit te doen gaan. Zo stelt het de aanleg van een grootstedelijk park en een gemengd en evenwichtig programma met woningen, winkels en voorzieningen in het vooruitzicht.

Minister voor Klimaattransitie, Alain Maron: “Het Max aan de Zenne-park is echt de ruggengraat voor de herinrichting van de rechteroever van het kanaal. Door verschillende groene ruimten met elkaar te verbinden, creëren we in deze dichtbevolkte wijk een echte ecologische corridor waar de biodiversiteit tot bloei kan komen en we bieden de bewoners toegang tot een park waar ze zullen kunnen wandelen en tot rust komen, wat hun gezondheid en levenskwaliteit ten goede komt.”

Pascal Smet, staatssecretaris voor stedenbouw: “De goedkeuring van RPA Maximiliaan is een nieuwe belangrijke stap in onze geweststrategie om de Noordwijk volledig van gedaante te veranderen,” verklaart Pascal Smet, Brussels staatssecretaris voor Stedenbouw en Erfgoed. “Deze zone in de stad Brussel tussen de Thurn & Taxis-site en de Noordwijk is de ontbrekende schakel en de verbinding tussen deze twee emblematische wijken die al jarenlang sterk evolueren. Er zijn heel wat grote projecten van dit RPA die dit nieuwe gezicht vorm gaan geven en deze wijk terug met het stadscentrum in contact zullen brengen. Zo worden de groene ruimtes opnieuw ingericht, wordt de Zenne opengelegd en komen er veel openbare en privéwoningen en openbare voorzieningen bij. Verder wordt de hoofdkazerne van de brandweer onder handen genomen en zijn er de ontwikkeling van het culturele centrum Kanal en de sporttoren en de aanleg van tramlijn T&T.”

In opdracht van minister-president Rudi Vervoort lanceert de Dienst Scholen van perspective.brussels een nieuwe oproep tot kandidaatstelling om scholen te selecteren die zullen genieten van een schoolcontract als onderdeel van reeks 5 (2024-2028) en reeks 6 (2025-2029).

Ter herinnering: het Schoolcontract zag het licht in 2016 en is een gewestelijk programma voor stadsvernieuwing en streeft een drievoudig doel na: 

1. de aantrekkingskracht van de schoolinstellingen vergroten en hun stedelijke integratie in de omgeving verbeteren, door middel van investeringen in scholen met een imagoprobleem;
2. het aanbod van collectieve voorzieningen voor de inwoners van de wijk verhogen via het openstellen van de onderwijsinstellingen buiten de schooluren: toegang tot de sportinfrastructuur, tot de eetzaal, openstelling van de speelplaatsen, enz.;
3. de sociale cohesie en de openheid van de school naar de wijk bevorderen via socio-economische acties en operaties voor de herkwalificatie van de openbare ruimte.

De oproep tot kandidaatstelling is gericht aan alle inrichtende machten die voldoen aan de leerplicht en zich bevinden binnen de Zones voor Stedelijke Herwaardering (ZSH). Daarnaast is deze oproep voornamelijk gericht op scholen die een kwetsbare leerlingenpopulatie hebben. De aanvragen moeten voldoen aan de doelstellingen van het Schoolcontract, met name op het vlak van de openstelling naar de buurt en de verbetering van de aantrekkelijkheid van de school. Ook elementen die verband houden met de sociaaleconomische situatie van de scholieren en de context van de wijken zullen in aanmerking worden genomen.

Na analyse van de kandidaturen de Brusselse regering begin december de scholen selecteren die kunnen genieten van het schoolcontract en dat voor de periode 2024-2028 (reeks 5) en 2025-2029 (reeks 6). De Brusselse regering maakt (max.) hiervoor 2.500.000 euro per schoolcontract vrij.

Een informatievergadering zal plaatsvinden op 20 juni. Inschrijven kan via deze link. De oproep tot kandidaatstelling loopt tot 14 juli 2023.

“Met het schoolcontract wordt de schoolinfrastructuur een echte partner in het leven van de wijk. Het stuurt er dus op aan de school volwaardig te integreren in haar buurt. Zowel de bewoners als de jongeren varen daar wel bij en dat vind ik een goede zaak. Daarnaast hoop ik bij elke selectiereeks steeds dat nieuwe gemeenten zich kandidaat stellen.”, aldus Minister-President Rudi Vervoort.

Er zijn technische moeilijkheden opgetreden op de werf van Metro 3 tijdens de bouw van de tunnel onder het Zuidpaleis. De MIVB heeft daarvoor verschillende mogelijke oplossingen voorgelegd. De Brusselse regering en de Stad Brussel hebben akte genomen van het feit dat om technische, financiële en tijdsredenen alleen de ontmanteling van de binnenkant van het Zuidpaleis haalbaar is om het project voort te zetten. Er zal dus een stedenbouwkundige procedure worden opgestart en een begeleidingsplan worden opgesteld voor de wijk en voor iedereen die het Zuidpaleis gebruikt.

Omdat de Noord-Zuidverbinding verzadigd is, bouwen de MIVB en Beliris momenteel een nieuwe noord-zuidmetrolijn (de M3) die als doel heeft het station Albert (Vorst) te verbinden met het Noordstation en vervolgens het Noordstation met het station Bordet (Evere). Om het toekomstige station Toots Thielemans onder de Stalingradlaan te verbinden met de bestaande premetro-infrastructuur, wordt er 900 meter aan verbindingstunnels gebouwd. De dakplaat van het station is nu klaar en het uitgraven van de tunnel is begonnen. Maar de bouw van de 120 meter lange tunnel die onder het Zuidpaleis door moet lopen, ligt al meerdere maanden stil door technische problemen als gevolg van technische problemen. De eerste funderingselementen, gemaakt door het injecteren van cement in de ondergrond, voldeden niet aan de vastgestelde stabiliteitsnormen. De structuur van de ondergrond van de voormalige bedding van de Zenne is een grote technische uitdaging voor de onderbouw van het Zuidpaleis.

Sindsdien werden verschillende alternatieven bestudeerd en door de MIVB aan de regering en de Stad Brussel voorgesteld om de werken te kunnen hervatten en goede funderingen onder het Zuidpaleis te kunnen verzekeren. 

De oplossing om de binnenkant van het Zuidpaleis te ontmantelen met behoud van de gevels, zodat de tunnel van binnenuit kan worden gegraven, blijkt de goedkoopste, snelste en veiligste optie te zijn. Door via de binnenkant van het gebouw te gaan kunnen bekende en beproefde technieken worden gebruikt die ook elders op de site van Toots Thielemans zijn gebruikt. Het gekozen scenario is daarom de enige oplossing op vlak van techniek, financiën en timing.

Ondersteunende maatregelen voor handelaars, gebruikers en buurtbewoners

Afgezien van voorbereidende werken zal de ontmanteling van de binnenkant van het Zuidpaleis niet voor januari 2025 beginnen. De werf zal zorgvuldig worden voorbereid en er zal zeer binnenkort een stedenbouwkundige procedure worden gestart waarbij de gebruikers van het Zuidpaleis en de burgers de kans zullen krijgen om opnieuw gehoord te worden. Ondertussen zullen het Gewest, de Stad Brussel en de MIVB alles in het werk stellen om de getroffen personen te ondersteunen, met de steun van hub.brussels in het bijzonder. Er zullen maatregelen worden opgesteld, met name via een nieuw pact. De scholen en sportclubs die momenteel gebruik maken van de faciliteiten van het Zuidpaleis zullen een andere plek krijgen. Handelszaken die ook moeten verhuizen zullen gebruik kunnen maken van specifieke steunmaatregelen op maat van elke handelszaak. De Stad en het Gewest zullen binnenkort de handelaars uitnodigen om samen met hen elke situatie individueel en op maat te onderzoeken.  

Een versnelde stedenbouwkundige procedure

Het is met deze doelstelling voor ogen dat de regering besloten heeft tot het opstellen van een specifiek stedenbouwkundig regelgevend kader dat de wijziging van de stedenbouwkundige vergunning voor het plaatsen van een tunnel onder het Zuidpaleis zal moeten bepalen. Dit ontwerp van ordonnantie werd vandaag in eerste lezing door de regering goedgekeurd. De ordonnantie voorziet in een belangrijke inkorting van het stedenbouwkundig vergunningsproces, in het belang van een versnelde vervollediging van het tracé Noord-Albert en in het bijzonder om de overlast en de hinder voor de omwonenden door deze werken maximaal te reduceren, zonder evenwel in te boeten op het democratische recht tot inspraak of mogelijkheden tot het instellen van een beroep. De klassieke termijnen van deze vergunningsprocedure worden daarbij herleid van 450 dagen (+ 6 maanden mogelijke verlenging) tot een indicatieve 170 dagen.

Een kans om het Zuidpaleis te renoveren

Het Zuidpaleis is een iconisch gebouw in het Brusselse stedelijke landschap. De nodige maatregelen zullen worden genomen om het gebouw te beschermen en het tegelijkertijd te herwaarderen. De gevels, die grotendeels uit het einde van de 19^e eeuw dateren, zullen behouden blijven. De binnenkant van het gebouw is het resultaat is van verschillende verbouwingen in de loop van de 20^e eeuw. Het bevindt zich in een staat van verval en zal volledig worden gerenoveerd.

Op voorstel van minister-president Rudi Vervoort en in samenwerking met de ministers Elke Van Den Brandt en Bernard Clerfayt heeft perspective.brussels plannen uitgetekend om in het Brussels Gewest verschillende trajecten in te richten die geschikt zijn voor lopers. Daarnaast heeft het ook een gids uitgegeven met de nodige aanwijzingen daarvoor. Alle Brusselaars moeten daar wel bij varen!

Uit een studie van visit.brussels is gebleken dat meer dan één op de vijf sportbeoefenaars in Brussel lopers zijn. Tijdens de gezondheidscrisis is lopen nog meer uitgegroeid tot een activiteit die bevorderlijk is voor het welzijn en de gezondheid. Het is een sport die iedereen kan beoefenen in de openbare ruimte. We stellen vast dat het percentage mensen die zich in Brussel te voet verplaatsen, tussen 2010 en 2022 steeds groter is geworden (gestegen van 32% naar 36%). In een dichtbebouwde stedelijke omgeving is het echter een grote uitdaging om de openbare ruimte op verschillende manieren tegelijk te gebruiken. 

Be running is een strategie die ruimtelijke ordening, mobiliteit en sport met elkaar combineert.  Het doel is om in het Brussels Gewest te komen tot een ruimtelijke indeling waar lopers volwaardig hun plaats kunnen innemen naast alle andere verplaatsingswijzen.  

Loopfanaten zullen in de toekomst gebruik kunnen maken van de op hen afgestemde routes om zich van de ene groene ruimte naar de andere te begeven. Die trajecten zullen zodanig worden ingericht dat zij zowel geschikt zijn voor stappers als voor lopers. Daarnaast zal ook gestreefd worden naar harmonie met alle andere gebruikers van de openbare ruimte.

Beter ingerichte trajecten

Concreet omvat be running:

• een kaart met een aantal trajecten van oost naar west en van noord naar zuid die de Brusselse parken met elkaar verbinden.
• een gids, die samen met het studiebureau CityTools werd opgesteld en die bestemd is voor de gewestelijke instellingen die werken rond de inrichting en de invulling van de openbare ruimte (Brussel Mobiliteit, Leefmilieu Brussel, urban.brussels, visit.brussels, Beliris, de gemeenten, enzovoort). Op basis daarvan zullen zij kunnen bepalen op welke manier zij de openbare ruimte het best geschikt kunnen maken voor de verschillende gebruikers ervan. Wat deze gids zo bijzonder maakt, is dat hij gebaseerd is op concrete ervaringen: op basis van de bevindingen van enkele wedstrijden op een deel van de routes kon rekening worden gehouden met de toestand op het terrein en kon op zoek worden gegaan naar de best mogelijke inrichting. De inhoud van de gids is eveneens afgestemd op andere gewestelijke gidsen die er in de toekomst in opgenomen zullen worden, zoals het door urban.brussels gecoördineerde “handboek voor openbare ruimteprojecten”.

Een participatief proces

Perspective.brussels leidde de vormgeving van de strategie be running in goede banen en werkte daarvoor samen met Brussel Mobiliteit, Leefmilieu Brussel en de gemeenten, maar ook met enkele private actoren (organisatoren van loopwedstrijden, loopteams, producenten van loopuitrustingen, beheerders van data-apps, enzovoort).

Het uitwerkingsproces ging van start in 2018 en verliep in meerdere fases:

• een big data-studie (die werd afgetoetst aan de kaarten van de sportapp STRAVA);
• een online enquête (waarop bijna 1.500 mensen hebben geantwoord) om te achterhalen welke plaatsen lopers in het Brussels Gewest het liefst opzoeken, met dan vooral de parken, en om te kunnen bepalen wat de gewoonten en de behoeften van de lopers zijn. Daaruit is gebleken dat vooral belang gehecht wordt aan een groene omgeving, luchtkwaliteit, verkeersveiligheid, doorlopende trajecten en het veiligheidsgevoel (vooral ‘s avonds bij vrouwen).

Het werk is nog niet gedaan. Op korte termijn moet het mogelijk zijn om de trajecten via sportapps en het online platform sport.brussels te downloaden en zullen de aanbevelingen van de gids verwerkt worden in het “handboek voor openbare ruimteprojecten”. 

Minister-president Rudi Vervoort, die bevoegd is voor territoriale ontwikkeling: “Het is algemeen geweten dat lopen goed is voor het lichaam en de gezondheid. Met be running, een strategie die gestoeld is op ruimtelijke ordening, mobiliteit en sport, willen we de beoefening van de loopsport versterken en aanmoedigen door looproutes in te richten en tegelijk te zorgen voor een betere harmonie met alle andere verplaatsingswijzen op het Brusselse grondgebied!”.

Minister van Mobiliteit Elke Van Den Brandt: “De vervoersgewoonten van de Brusselaars zijn aan het veranderen. De meeste verplaatsingen in Brussel gebeuren vandaag al te voet. Dankzij be running zullen we onze infrastructuur nog beter kunnen afstemmen op wandelaars, joggers en voetgangers. Deze strategie moet ons in staat stellen om groene wegen met elkaar te verbinden en de Brusselaars nog meer zin te geven om de stad te voet te ontdekken. Samen maken we Brussel veiliger, gezonder en groener dan ooit.”

Bernard Clerfayt, Brussels minister van Plaatselijke Besturen: “Om te lopen in de stad, hoef je geen kilometers aan een stuk af te leggen in de schaduw van gebouwen. Alle Brusselse gemeenten bieden een geschikt kader voor stappers en lopers. We stellen echter vast dat dergelijke trajecten niet altijd als dusdanig zijn aangegeven en dat de inrichting van de gebruikte routes vaak beter kan. Be running biedt daarvoor de nodige oplossingen en zorgt ervoor dat iedereen (voetgangers, fietsers en autobestuurders) de openbare ruimte in een betere harmonie kan gebruiken.” 

Antoine de Borman, Directeur-Generaal: “De loopsport is zeer populair in de stad. Het is de bedoeling om de strategie be running te laten dienen als stedelijke hefboom, die het mogelijk moet maken om bepaalde loop- en wandelroutes beter in te richten, maar die op lange termijn ook de doelstellingen in verband met de actieve mobiliteit in Brussel moet helpen waarmaken.”