De Brusselse regering heeft vandaag op voorstel van minister-president Rudi Vervoort een voorontwerp van ordonnantie over de invoering van een veralgemeend voorkooprecht voor het hele grondgebied van het Brussels Gewest in tweede lezing goedgekeurd. Zij heeft dat recht ook beperkt tot bepaalde soorten onroerende goederen. Dit nieuwe instrument, dat reeds in het Brusselse regeerakkoord was aangekondigd, is een ware primeur. Het moet het mogelijk maken om meer daadkracht aan de dag te leggen in het beleid voor de bouw van nieuwe publieke en dan vooral sociale woningen. Naast het Brussels Gewest zijn de Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij (BGHM), Citydev, de Maatschappij voor Stedelijke Inrichting (MSI) en de Brusselse gemeenten de enige instanties die op de vastgoedmarkt van dit nieuwe instrument gebruik zullen kunnen maken voor het verwezenlijken van hun openbare woningbouwprojecten. Het is een ideaal instrument om het vastgoedbestand te monitoren en het kan ook van pas komen om overheidsprojecten die tot doel hebben binnenterreinen van huizenblokken te ontdichten, een duwtje in de rug te geven. Dat is namelijk een streefdoel van de Brusselse regering.  

Dit voorontwerp van ordonnantie is het resultaat van het uitvoerige overleg dat urban.brussels en het kabinet van de minister-president de voorbije maanden met verschillende officiële instanties (de Gewestelijke Ontwikkelingscommissie, Brupartners, de Adviesraad voor Huisvesting) hebben gevoerd en van de vruchtbare samenwerking met de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat. 

Het veralgemeende voorkooprecht zal toegepast kunnen worden op bebouwde terreinen van minstens 500 m². Dat moet het mogelijk maken om de stad van morgen vorm te geven door verder te bouwen op de stad van gisteren en vandaag en dus vooral de bestaande gebouwen te renoveren. Die keuze werd gemaakt om aan de hand van een objectief criterium onomstotelijk te kunnen bepalen of een goed wel of niet onder het toepassingsgebied van het toekomstige mechanisme valt. De gegevens over de oppervlakte van de kadastrale percelen in Brussel staan immers vermeld en zijn vrij te raadplegen op de website BruGIS.

De ontwerptekst zal de komende dagen voor advies worden voorgelegd aan de Raad van State en aan de Gegevensbeschermingsautoriteit. Daarna kan de Brusselse regering de tekst definitief goedkeuren en voor bespreking en slotakkoord doorsturen naar het parlement. Tezelfdertijd zal urban.brussels in 2023 samen met de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat verder werken aan de oprichting van een digitaal platform dat moet zorgen voor een vlottere communicatie tussen de notarissen en de voorkooprechthebbende overheden bij een verkoop. Het systeem zal normaliter begin 2024 in werking treden. 

“Het voorkooprecht is in de loop der jaren uitgegroeid tot een instrument dat voor de overheden van bijzonder groot strategisch belang is en waarmee zij tegen de marktprijs en aan marktvoorwaarden vastgoed kunnen aankopen dat geschikt is om te voldoen aan behoeften van algemeen belang, zoals bijvoorbeeld de bouw van publieke en vooral sociale woningen! Door de invoering van het veralgemeende voorkooprecht zal de overheid in de toekomst nog beter op de hoogte zijn van en kunnen inspelen op de meest interessante verkopen op de vastgoedmarkt. Ik ben dan ook zeer blij met de nieuwe stap die we gezet hebben in dit belangrijke dossier waartoe we ons in het regeerakkoord hebben verbonden,” aldus Brussels minister-president Rudi Vervoort.

Minister-president Rudi Vervoort en staatssecretaris Pascal Smet waren donderdag samen met burgemeester Fabrice Cumps van Anderlecht aanwezig bij de officiële start van de werken aan het Manufakture-gebouw door de privé-concessiehouder die de site exploiteert, de nv Abattoir. Zij maakten van de gelegenheid gebruik om de ambities van het Brussels Gewest voor de toekomst van de site te bespreken met de directeur van de Maatschappij voor Stedelijke Inrichting (MSI), die het grootste deel van de site heeft gekocht en de ontwikkeling ervan coördineert. 

In maart 2022 kondigden minister-president Rudi Vervoort en staatssecretaris Pascal Smet aan dat de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in principe had ingestemd met de ontwikkeling van een openbaar programma op de site van de Slachthuizen in Anderlecht. Inmiddels is het grootste deel van het terrein gekocht door de Maatschappij voor Stedelijke Inrichting (MSI), die belast is met de coördinatie van de ontwikkeling om de ambities van het Gewest te verwezenlijken.

Op donderdagmiddag maakten Rudi Vervoort en Pascal Smet de balans op van deze regionale ambities, in gezelschap van de burgemeester van Anderlecht, Fabrice Cumps, de directeur van de MSI, Gilles Delforge, en Elke Tiebout, de ceo van de nv Abattoir, de particuliere concessiehouder die de site exploiteert. De gemeente blijft eigenaar van de grote historische hal en de nv Abattoir blijft eigenaar van een terrein aan de Bergensesteenweg, waar de FoodMet is gevestigd. De nv Abattoir heeft ook een erfpachtcontract dat is verlengd tot 2088, waardoor het zijn economische activiteiten op het terrein kan ontwikkelen.

Brussels minister-president Rudi Vervoort benadrukte dat «de site van de slachthuizen door zijn geschiedenis, ligging en omvang van groot belang is voor het Gewest. De site van 10 hectare is strategisch gelegen in de buurt van twee metrostations, het kanaal en het Zuidstation. Het Gewest wil de site openstellen en toegankelijker maken voor de Brusselaars, er een meer stedelijke bestemming aan geven door er publieke woningen te bouwen in het kader van een gemengd programma dat de vroegere en toekomstige economische ontwikkelingen van de NV Abattoir integreert. Nu het Gewest via de MSI meer controle heeft over de gronden op deze strategische locatie, zal het werken aan de verwezenlijking van zijn ambities op het gebied van de bouw van woningen (ongeveer 200 in de eerste fase) en openbare voorzieningen (ongeveer 5 à 6.000 m2), waaronder een openbaar zwembad met een buitenbad; de aanleg van openbare ruimten en groenvoorzieningen (ongeveer 2 ha); het behoud van productieve stedelijke activiteiten; het waarborgen van de toegankelijkheid voor gebruikers met een laag inkomen; en het verwezenlijken van milieu- en klimaatdoelstellingen. Het Brussels Gewest zal ook een belangrijke bijdrage leveren aan het renovatieproject van de Centrale Hal, een uitzonderlijk stuk industrieel erfgoed, waarvan de gemeente eigenaar blijft en de nv Abattoir erfpachter. De MSI is verantwoordelijk voor de coördinatie van de ontwikkeling van de hele site.” Deze ambitie van het Gewest was reeds verwoord in het Gewestelijk Plan voor Duurzame Ontwikkeling, in het Kanaalplan en in het Stadsvernieuwingscontract 3 (SVC 3).

Staatssecretaris Pascal Smet  zei: “Dit is een zeer belangrijke stap op weg naar het eerste openluchtzwembad van Brussel. Het werd lang weggezet als een onrealistische droom, maar we maken deze droom nu waar. Iedereen zal hier kunnen zwemmen met een prachtig zicht over Brussel.”

De burgemeester van Anderlecht, Fabrice Cumps, nam ook deel aan het persbezoek. Hij stelde: “de lancering van het Manufakture-project is het zeer belangrijke startpunt van een heel proces voor de transformatie van het strategische terrein van het slachthuis. De gemeente zet zich ten volle in voor dit proces en ondersteunt een samenwerking tussen overheidsdiensten en private, economische spelers, zoals de nv Abattoir. Wij werken er gezamenlijk aan om de site beter af te stemmen op de hedendaagse behoeften van de Brusselse voedingsindustrie. Maar het is ook op dit grondgebied dat we niets minder dan een volledig vernieuwde volkswijk beginnen te ontwikkelen, rond de historische hallen en sterk verbonden met het bestaande stadsweefsel. Dit alles zal bijdragen tot een betere leefomgeving voor de hele bevolking van deze wijk van Kuregem. Het is vandaag dus een heel belangrijke dag voor Anderlecht.”

Elke Tiebout, CEO van de nv Abattoir, heeft de gewestelijke en gemeentelijke overheden uitgenodigd op de Abattoir-site voor een officieel startmoment van de werf van het gebouw Manufakture. 

Er zijn al heel wat grondwerken die hebben plaatsgevonden sinds mei vorig jaar. Maar nu wordt stilaan duidelijk wat het gebouw echt gaat worden. 

Abattoir wenst via de bouw van de Manufakture een volgende stap te zetten richting de realisatie van haar masterplan. De Manufakture zal in navolging van de FoodMet (de voedingshal die in 2015 geopend werd) het tweede stedelijke project op de site vormen, bestemd voor bedrijven uit de voedingsindustrie.

De Manufakture zal enerzijds onderdak bieden aan één van de historische kernactiviteiten van de site, namelijk vleesversnijding. Het organiseren van vleesversnijding in het centrum van een Europese grootstad is een uniek gegeven. De nabijheid van het cliënteel, het multiculturele karakter van de klanten en de diversiteit van de vleesversnijders maken dat de aanwezigheid van productieve vleesactiviteit in het centrum van Brussel steek blijft houden. Daarnaast is de Manufakture ook bestemd voor producerende en verwerkende bedrijven uit de bredere voedingsindustrie. Het gaat om een project met een footprint van zo’n 6.000 m².

De totale bouwkost van de Manufakture bedraagt 22,7 miljoen euro. 10,1 miljoen euro wordt gefinancierd door EFRO en door het Brussels Gewest voor de creatie van KMO-faciliteiten in de Kanaalzone. Het Gewest heeft daarbovenop samen met de VGC nog eens 3,9 miljoen euro in de versteviging van het gebouw gestoken om op het dak van de Manufakture een publiek zwembad te kunnen ontvangen. In het masterplan van Abattoir is het altijd het idee geweest om de daken van nieuwe gebouwen in de stad te activeren. “Abattoir kijkt hoopvol naar de toekomst. Met de bouw van de Manufakture willen we graag verder inzetten op een diverse economische ontwikkeling, in de voedingssector, om de Buik van Brussel te blijven. Samen met velen wil Abattoir verder een duurzaam verhaal schrijven, en een open site zijn“ zei Elke Tiebout.  Er zal in de Manufakture ook een parking ingericht worden, gespreid over 2 verdiepingen, met een totaal van 350 parkingplaatsen. 

Gilles Delforge, directeur van de Maatschappij voor Stedelijke Inrichting (MSI), was verheugd dat  «het voortbestaan van het openbare grondbezit op het terrein, op regionaal niveau, verzekerd is.

De MSI zal uiteraard de ontwikkeling coördineren in overleg met de gemeente Anderlecht, de historische eigenaar van de site, en met de nv Abattoir, de economische exploitant. Het Gewest, de gemeente en de exploitant hebben sinds een tiental jaren gezamenlijke ambities voor de ontwikkeling. Maar het werd duidelijk dat een nieuwe benadering van de grondregie en aanvullende deskundigheid nodig waren om de verwezenlijking van deze ambities te coördineren en sommige ervan te sturen. Aangezien de MSI sinds 2016 actief is in de kanaalzone, heeft zij uitstekende contacten gelegd met zowel de gemeentelijke autoriteiten als de nv Abattoir. Zij heeft ook ervaring met de ontwikkeling van grote stedelijke projecten en regionale voorzieningen van uiteenlopende aard. Daarom heeft de MSI voorgesteld om het grootste deel van het terrein te kopen en een coördinerende rol te spelen bij de ontwikkeling, die de bouw van publieke woningen en een zwembad omvat, alsmede de verbetering en openstelling van de openbare ruimte. Dit leidde al snel tot een consensus tussen de partners. Na de principeakkoorden die in de loop van de maanden tussen de verschillende partijen werden bereikt, werd op 24 maart 2022 een belangrijke concrete stap gezet. De gemeenteraad van Anderlecht heeft toen de verkoop goedgekeurd van het deel van het terrein dat eigendom is van de gemeente aan de MSI, met uitzondering van de grote historische hal van de slachthuizen, die eigendom blijft van Anderlecht. Bovendien heeft de nv Abattoir aan de MSI de eigendom overgedragen van een stuk grond langs het kanaal, waar publieke woningen en andere openbare programma’s zijn gepland, alsmede de ontwikkeling van een esplanade tussen het metrostation Delacroix en de Erasmus Hogeschool. De nv Abattoir blijft eigenaar van een terrein aan de Bergensesteenweg, waar de FoodMet is gevestigd. Bovendien krijgt het bedrijf een verlenging van het erfpachtcontract tot 2088, waardoor het zijn economische activiteiten op het terrein van het slachthuis op kwalitatieve wijze kan ontwikkelen door de industriële en commerciële agrovoedingssector te versterken. De MSI werkt momenteel aan de coördinatie van de ontwikkeling van de verschillende regionale projecten en heeft het gedelegeerd projectbeheer voor de realisatie van het zwembad toegewezen gekregen.”

Frédéric Loriaux, bestuurder-directeur van CIT Blaton, de algemene aannemer die Manufakture bouwt voor de nv Abattoir, zei:  «CIT Blaton is erg trots om bij te dragen aan de heropleving van de site van de Slachthuizen te Anderlecht. De bouw van dit project met meerdere functies weerspiegelt de positieve evolutie in deze multiculturele wijk.» 

Sinds drie maanden wordt het gebouw aan de Paleizenstraat 48 ingenomen door een almaar toenemend aantal personen, van wie de meesten asielzoekers zijn. De onmenselijke omstandigheden waarin die mensen daar verblijven, hebben geleid tot een bijzonder moeilijke situatie, zowel op gezondheids- als op veiligheidsvlak. De verschillende overheden wilden het gebouw echter niet ontruimen zonder de betrokkenen elders te kunnen onderbrengen. De federale regering, de Brusselse gewestregering en de gemeente Schaarbeek werken aan oplossingen. Dit is een situatie van ongekende omvang die bovendien steeds erger wordt. Daarom hebben de verschillende bevoegde beleidsniveaus en hun administratieve diensten, in samenwerking met partnerverenigingen, de politie- en hulpdiensten en de gezondheidsautoriteiten onder coördinatie van safe.brussels een plan uitgewerkt om een einde te maken aan deze crisis. Dat plan strekt ertoe de mensen die in het gebouw verblijven, ergens anders onderdak te bieden en het gebouw leeg te maken.

Fedasil blijft zich dagelijks inzetten om de asielzoekers in het gebouw aan de Paleizenstraat 48 op te vangen. Tegen maandag 13 februari zullen meer dan 700 asielzoekers, d.i. het grootste deel van de bewoners, elders ondergebracht zijn. Op dinsdag 14 februari zal iedereen die nog in het gebouw aanwezig is en er vrijwillig mee instemt elders ondergebracht te worden, hulp krijgen via een medisch begeleidingsinitiatief dat gecoördineerd wordt door de diensten van het Verenigd College van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC). Zij zullen door de Brusselse overheid onderdak aangeboden krijgen via een sociaal hulpverleningsinitiatief dat gefinancierd wordt door middel van de overeenkomst tussen de federale overheid en het Gewest en gecoördineerd wordt door Bruss’Help. Zowel verenigingen die hulp bieden aan daklozen en migranten, zoals SamuSocial, BelRefugees en het Rode Kruis, als verenigingen die zich inspannen voor mensen met een verslaving (Transit, Lama, CoVeR), zullen daaraan hun medewerking verlenen. 

Een dag later, op woensdag 15 februari, zal het gebouw met de hulp van de politiediensten volledig leeg gemaakt en gesloten worden. In het gebouw is een informatiecampagne opgezet om de bewoners te informeren over de wijze waarop de ontruiming zal plaatsvinden.

De BGHM (Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij) werd op 31 januari eigenaar van het gebouw met de bedoeling om deze kantoren om te vormen tot laagdrempelige woningen, maar in afwachting van de uitvoering van de plannen en zolang de vergunningen niet rond zijn, is de doelstelling van het Brussels Gewest steeds geweest dit gebouw om te vormen tot een opvangcentrum dat voldoet aan de normen inzake hygiëne, infrastructuur en veiligheid. De illegale bezetting heeft de inrichtingswerken onderbroken die pas waren gestart. Na de ontruiming zullen de werken heropgestart kunnen worden, zodat een opvang in goede omstandigheden mogelijk wordt. 

Brussels Minister-President Rudi Vervoort: “Er is alles aan gedaan om deze ontruiming in alle rust te laten verlopen. Het is aan de gezamenlijke en gecoördineerde inspanningen van iedereen te danken dat we voor de bewoners van het Paleis fatsoenlijke oplossingen hebben gevonden om te verblijven. Ik wil alle betrokken overheden en administraties en de associatieve partners bedanken voor het belangrijke werk dat de voorbije weken is verricht om een einde te maken aan deze bijzonder moeilijke en onmenselijke situatie.” 

Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole De Moor: “De afgelopen weken hebben we alles in het werk gesteld om de asielzoekers uit het kraakpand over te brengen naar opvangcentra. Dat gebeurt stapsgewijs omdat we steeds voldoende capaciteit blijven voorzien voor families en alleenstaande minderjarigen die elke dag aankomen in ons land. Het is belangrijk dat we een oplossing hebben voor de bewoners en een einde maken aan de schrijnende omstandigheden in het pand, maar dit is niet het einde van de opvangcrisis. We blijven de komende tijd verder werken aan zowel extra opvang als structurele hervormingen van het migratiebeleid. Ik dank alle betrokken partners met wie we samenwerken.” 

Cécile Jodogne, Burgemeester van Schaarbeek: “Gezien de gezondheidsrisico’s is een ontruiming voor mij altijd ondenkbaar geweest zonder opvang en oplossingen voor onderdak. Dankzij de samenwerking met de federale regering en het Gewest zijn vandaag accommodaties gegarandeerd waardoor een georganiseerde ontruiming mogelijk is. Het werd hoog tijd dat er een einde kwam aan deze onmenselijke en gevaarlijke situatie, niet alleen voor de bewoners, maar ook voor de omwonenden van de Noordwijk!”

Sinds 2015 overhandigt de Brusselse minister-president de Prijs David Yansenne, genoemd naar wijlen korpschef David Yansenne, aan een of meerdere projecten die tot doel hebben om de preventie- en veiligheidsdiensten voor de burgers te verbeteren. De Prijs David Yansenne is een beloning voor initiatieven die beoordeeld worden door een jury bestaande uit experten en mensen die beroepsmatig actief zijn in de veiligheids- en preventiesector (kabinet van de minister-president, safe.brussels, Brusafe, academici, de federale politie, het parket van Brussel en de MIVB). De jury beoordeelt de projecten op hun relevantie, de kwaliteit van de samenwerking, de mate waarin ze vernieuwend zijn en de methodologie waarop ze berusten.  

 

Vandaag hebben minister-president Rudi Vervoort en safe.brussels tijdens een plechtigheid de namen bekendgemaakt van de drie laureaten van de prijs voor 2022.

 

 

De eerste prijs is voor het project “Casa Assistance” van de vzw Casa Legal

 

“Casa Assistance” is een project voor de bestrijding van huiselijk geweld van de vzw Casa Legal. Die werkt hiervoor samen met advocaten en met de sectie EVA van de politiezone Brussel-Hoofdstad / Elsene.

Dankzij de samenwerking met advocaten krijgen slachtoffers via dit project de kans om een beroep te doen op socio-juridische en multidisciplinaire begeleiding. Die socio-juridische begeleiding houdt in dat er een vertrouwensband met het slachtoffer wordt opgebouwd, waarna er juridische verdediging en/of hulp wordt geboden bij het indienen van een klacht. Vervolgens wordt er ook ondersteuning aangeboden door een psychosociaal werker van Casa Legal. Daarnaast worden er in samenwerking met de sectie EVA van de lokale politie Brussel-Hoofdstad workshops voor professionals georganiseerd. Dit project verloopt in samenwerking met de sectie EVA van de politiezone Brussel-Hoofdstad/ Elsene.

 

De sectie EVA krijgt op haar beurt de tweede prijs toegekend

 

De sectie EVA (Emergency Victim Assistance) is een gespecialiseerde verhooreenheid die zich inzet om de reactie van de politie op slachtoffers van voornamelijk seksuele misdrijven, huiselijk geweld en/of haatmisdrijven te verbeteren, met volledig respect voor deze mensen, hun behoeften en verwachtingen en op hun tempo. Op basis van haar expertise en de samenwerking met haar vele partners heeft de sectie EVA een specifiek dienstenaanbod ontwikkeld om secundaire victimisatie te vermijden. 

 

De derde prijs wordt toegekend aan het project Team School van de politiezone Brussel-Noord

 

Team School zet zich in voor de verbetering van de relatie tussen jongeren en politie. 127 politiemensen zetten zich, naast hun dagelijks werk, in voor tal van projecten op 163 scholen (van het kleuter-, lager en middelbaar onderwijs) en 93 kinderdagverblijven die in hun zone gevestigd zijn. Dankzij Team School krijgen jongeren de mogelijkheid om meer verbinding te krijgen met de politie, elkaar beter te leren kennen en komaf te maken met de stereotype denkbeelden over de politie.

 

“Ik ben bijzonder verheugd dat twee van de drie bekroonde projecten gewijd zijn aan de opvang van slachtoffers van huiselijk en seksueel geweld. Proficiat aan het project Casa Assistance en de sectie EVA voor het geleverde werk! Een vrouw op drie in België is sinds haar vijftiende al het slachtoffer geweest van fysiek of seksueel geweld. Dagelijks worden negen aangiften van verkrachting gedaan, maar men vermoedt dat 90% van de slachtoffers geen klacht indient. Bovendien is 53% van de slachtoffers minderjarig. Deze cijfers tonen aan hoe belangrijk het is om deze plaag te bestrijden. Ik wil ook het Team School van de politiezone Brussel-Noord feliciteren voor de manier waarop het dankzij zijn buurtwerking dagelijks een vertrouwensband opbouwt met de Brusselse kinderen en jongeren”, aldus Brussels minister-president Rudi Vervoort.

 

De drie winnende projecten worden beloond met respectievelijk 6.000, 4.000 en 2.000 euro.