Territorium Noord (de wijken Manhattan, Brabant, Masui, Sint-Rochus en Sint-Lazarus) ondergaat ingrijpende veranderingen. perspective.brussels raadpleegt bewoners en de associatieve, de privé- en de openbare sector om tot een gedeelde visie te komen over dit stuk Brussel.

In 2018 kreeg perspective.brussels van de Minister-President van het Brussels Gewest de vraag om een geactualiseerde diagnose uit te werken voor het Territorium Noord. Het ging hiervoor aankloppen bij de nodige overheidsinstanties met statistische, cartografische en stedenbouwkundige informatie en bouwde voort op de resultaten van een eerste raadplegingsronde in november en december 2020. Uit deze diagnose van dit gebied gekenmerkt door de aanwezigheid van grote infrastructuren en doorsneden door meerdere stedelijke breuklijnen zoals het kanaal, de kleine ring en spoorlijnen blijkt dat hier nood is aan openbare voorzieningen, dat veel wijkbewoners in armoede leven en dat er grote uitdagingen bestaan qua veiligheid.

Zowel het Gewest als de gemeenten hebben in dit gebied al grote inspanningen gedaan voor stadsvernieuwing en sociale cohesie. Toch komt de gezondheidscrisis hier bijzonder hard aan, wat de nood aan een nieuwe en samenhangende benadering van heel dit stadsdeel nijpend maakt. De sociale mix en de verhouding tussen de aanwezige functies moeten verbeteren en dat kan als de renovatie van het kantorenpark van de Manhattanwijk goed wordt omkaderd en de gebouwen ook andere functies krijgen. Huisvesting bijvoorbeeld. Maar ook aan de bewoonbaarheid van de bestaande woningen (en vooral qua warmte- en geluidsisolatie) moet verder worden gewerkt.  Omdat hier zo weinig groene ruimten in privébezit zijn, moeten ook de openbare groene ruimten van het Territorium Noord opnieuw worden bekeken en een multifunctioneel en aantrekkelijk aspect krijgen.

Op grond van die diagnose ziet perspective.brussels vier grote uitdagingen voor dit gebied:

1. De band tussen de verschillende wijken herstellen en de openbare ruimten opwaarderen
2. De wijken aanpassen aan de hedendaagse milieu- en klimaatvereisten (groen netwerk, EPB…)
3. Meer diversiteit brengen in de aanwezige activiteiten en in de economische dynamiek
4. De leefbaarheid en de veiligheid verbeteren

perspective.brussels gaat deze uitdagingen aanpakken en stuurt daartoe een dynamiek aan die berust op een breed overleg om zo een nieuwe bladzijde te schrijven voor dit versnipperde stuk Brussel. Deze dynamiek moet een nieuw strategisch kader tot stand brengen dat is gebouwd rond deze uitdagingen en alle betrokken partijen samenbrengt, en dan in de eerste plaats de bewoners en de gebruikers. Dit strategisch kader moet alle lopende en toekomstige initiatieven ondersteunen, ongeacht of deze uitgaan van de overheid of van de privé.

Daartoe organiseert de gewestelijke instelling van 18 januari tot 6 maart 2022 een tweede publieke raadpleging om de visie op de evolutie van deze wijk verder te verfijnen. In de bevraging komen meerdere concrete thema’s aan bod:  Hoe kunnen we de gebouwen in de wijk verbeteren? Welke grote problemen zien bewoners en gebruikers in de verschillende zones van het gebied? Waarmee kunnen we de leefbaarheid verbeteren?

Op 16 februari zal ook een informatievergadering worden gehouden voor omwonenden en belangstellenden. Rudi Vervoort, Pascal Smet en perspective.brussels zullen informatie verstrekken over de geplande metamorfose van de wijk. De minister-president en de staatssecretaris voor Stadsontwikkeling hebben van de Brusselse regering de opdracht gekregen om de ontwikkeling van de Noordwijk 2.0 te coördineren. Zij zullen worden belast met het ontwikkelen van een globale visie en het harmoniseren van alle projecten van zowel particuliere als overheidsactoren, in het licht van deze visie en tussen de verschillende projecten.

Op basis van het resultaat van de raadpleging stelt perspective.brussels een visiedocument op dat zal worden besproken met de openbare en associatieve actoren en vervolgens aan de Regering wordt voorgelegd. perspective.brussels gaat op diezelfde basis de toekomstige projecten en ontwikkelingen in het Territorium Noord begeleiden en daarbij bijkomende tools uitwerken om dit te vernieuwen, telkens aan de hand van de gedeelde visie die op basis van de raadpleging tot stand is gekomen.

Minister-president Rudi Vervoort: “Dit is een kantelmoment voor het Territorium Noord. We zien aan heel wat projecten dat een nieuwe dynamiek vandaag al is ingezet. Om deze een kader te geven en dit stadsdeel samen groener, dynamische en beter leefbaar te maken, heeft de Brusselse Regering perspective.brussels ermee belast een gedeelde visie uit te werken. Van bij de aanvang is het doel steeds geweest om de bewoners, de stadsactoren en de gebruikers van dit gebied zo vroeg mogelijk bij het proces te betrekken. Deze tweede raadpleging is daarmee een belangrijke stap om nadien optimaal aan de bestaande behoeften tegemoet te kunnen komen. ”

“Je voelt de nieuwe wind die we al even door de Noordwijk laten waaien nu ook fel opsteken. De dynamiek, de partners en de politieke wil zijn er om van de Noordwijk een symbool te maken van het nieuwe Brussel: een ambitieuze stad op mensenmaat. We betrekken de Brusselaars hier van dichtbij bij. Ze kunnen op verschillende momenten hun mening geven en midden februari organiseren we een infomoment,” zegt Pascal Smet, Brussels Staatssecretaris voor Stedenbouw.

Antoine de Borman, Directeur-generaal van perspective.brussels: Na de eerste raadpleging konden we al een nauwkeurige diagnose uitwerken van de problemen waarmee deze wijk kampt. Met deze tweede raadpleging gaan we de verwachtingen beter leren kennen van de bewoners en gebruikers, waaronder ook de mensen die er komen om te werken. Daarmee kan dan een visie worden uitgewerkt die beantwoordt aan de grote uitdagingen die we hebben vastgesteld. Deze visie moet vervolgens gelden als strategisch kader waarop projectverantwoordelijken en gewestelijke en gemeentelijke actoren kunnen bouwen. ”

 

Bijkomende informatie

Welke toekomst heeft het Territorium Noord

https://www.youtube.com/watch?v=m8snJmq25ow

Op 18 februari zal een informatievergadering voor bewoners en geïnteresseerden plaatsvinden waar Rudi Vervoort, Pascal Smet en perspective.brussels toelichting zullen geven bij de geplande metamorfose van de wijk. Inschrijven hiervoor kan via http://www.territoirenord.brussels/.

Bijgewerkte diagnose

https://perspective.brussels/nl/nieuws/een-bijgewerkte-diagnose-voor-territorium-noord-naar-een-gedeelde-visie

Op voorstel van minister-president Rudi Vervoort en minister van Leefmilieu Alain Maron besliste de Brusselse regering op donderdag 9 december 2021 om verschillende percelen van bijna 1 hectare aan te kopen langs de ‘Groene Wandeling’ in Sint-Agatha-Berchem.

Die milieugerichte aankoopoperatie werd begeleid door de directie Facilities van de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel (GOB) en kadert in het daadkrachtige beleid van zowel minister-president Rudi Vervoort, die bevoegd is voor Ruimtelijke Ordening, als minister Alain Maron, die bevoegd is voor Leefmilieu en Klimaat. De basisvaststelling is dat één op de vijf Brusselaars nog steeds geen toegang heeft tot een openbare groene ruimte in de buurt van zijn woning en dat de biodiversiteit onder druk staat door de klimaatverandering. Naar het voorbeeld van de recente aankoop van de Kauwbergsite in december 2018 zal deze nieuwe gewestelijke aankoop het mogelijk maken om, in uitvoering van het in 2016 goedgekeurde Natuurplan, nieuwe natuur- en erfgoedgebieden openbaar te maken en het behoud ervan op lange termijn te garanderen.

Het natuurgebied Kattebroek in Potaarde heeft een vegetatielandschap dat hoofdzakelijk bestaat uit weilanden, rietvelden, braakliggende stukken en loofbosjes en is een waardevolle getuige van het oorspronkelijke valleilandschap van het stroomgebied van de Zenne. Sinds enkele jaren blijkt uit verschillende analyses en studies ook dat de Kattebroeksite een waardevolle rol speelt voor het Brussels Gewest als vochtig gebied, met name in de strijd tegen het hitte-eilandeffect, dat nog wordt versterkt door de klimaatverandering, en als habitat voor talrijke dier- en plantensoorten.

Minister-president Rudi Vervoort: “Deze aankoop maakt het mogelijk om nieuwe natuurgebieden te beschermen in een gebied ten noordwesten van Brussel waar een gebrek is aan openbare groene ruimten. Deze beslissing ligt volledig in de lijn van de wens van de regering om de levenskwaliteit van de Brusselaars te verbeteren en de natuurgebieden die de rijkdom van het natuurlijke erfgoed van het Gewest vormen, te beschermen. Op die manier toont het Gewest zijn vastberadenheid voor het behoud van groene ruimten, de bevordering van de natuur in de stad en de versterking van het groene netwerk.”

De totale kostprijs van de aankoop bedraagt 4.876.650 euro. Met deze aankoop heeft het Gewest definitief het behoud bevestigd van dit natuurgebied, dat voorheen bebouwbaar gebied was in het gewestelijk bestemmingsplan (GBP), maar sinds 2006 als landschap is beschermd.

Zodra de eigendomsoverdracht is afgerond, zullen de terreinen worden beheerd door Leefmilieu Brussel, de administratie die verantwoordelijk zal zijn voor het behoud van dit beschermde natuurgebied, in samenhang met het beheer van de Groene Wandeling die erdoorheen loopt.

Alain Maron, Brussels minister van Leefmilieu: “Met deze aankoop zetten we ons beleid voort om de Brusselaars meer natuur aan te bieden en de biodiversiteit in de stad te versterken, met bijzondere aandacht voor gebieden waar een gebrek aan groene ruimten is. Deze operatie komt bovenop de andere projecten die sinds 2019 in dit verband werden uitgevoerd, zoals de aankoop van het Wielsmoeras in Vorst, het project van het Kleine Zennepark in Anderlecht, de openlegging van de Zenne in de Noordwijk, enz. Leefmilieu Brussel zal daar nu inrichtingswerkzaamheden uitvoeren en een kwalitatief beheer ontwikkelen, rekening houdend met de gebruikers en om de kwaliteit van onze stedelijke biodiversiteit te versterken.”

Op initiatief van Rudi Vervoort, Minister-President van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, nam de Brusselse Regering op donderdag 23 december 2021 het besluit om formeel de wijzigingsprocedure van het Gewestelijk Bestemmingsplan (het “GBP”) in te zetten.

Het GBP is een essentieel planningsinstrument in Brussel dat het gewestelijk grondgebied opdeelt in gebieden op basis van de activiteiten die er zijn toegestaan. Het bepaalt daarmee voor elk perceel wat er al dan niet mag worden gebouwd (woningen, kantoren, winkels…). Omwille van zijn regelgevende waarde is deze overheidstool voor alle stedelijke actoren van groot belang omdat elke stedenbouwkundige vergunningsaanvraag verplicht aan de regels van het GBP dient te voldoen.

Het plan bestaat ondertussen twintig jaar. Zoals reeds werd aangekondigd in de Gewestelijke Beleidsverklaring voor de bestuursperiode 2019-2024 beslist de Brusselse Hoofdstedelijke Regering om van start te gaan met de werkzaamheden voor de bijwerking van het plan om het nog beter te laten aansluiten bij de uitdagingen waarmee steden vandaag geconfronteerd worden en bij de economische, sociale, stedenbouwkundige en milieucontext van ons stadsgewest.

Ook al is het plan sinds 2001 al een aantal keer aan een gedeeltelijke wijziging onderworpen, toch is het GBP ondertussen toe aan een globale herziening van zijn voorschriften, zowel van het uitgeschreven gedeelte als van de kaarten.

Op twintig jaar tijd is het Brussels Gewest immers sterk veranderd. Het heeft er bij de opeenvolgende staatshervormingen bevoegdheden bijgekregen en staat net zoals alle andere grootsteden op de planeet voor nieuwe stedelijke uitdagingen: de bevolkingsontwikkeling en de nood aan betaalbare woningen, de toegenomen behoefte aan voorzieningen van collectief belang en openbare dienst, de klimaatbescherming en de beperking van de vervuilende uitstoot, de bestrijding van het warmte-eiland-effect en de vergroening van de stad, de uitvoering van het Good Move plan en de herkwalificatie van openbare ruimten, de invoering van een juridisch kader om stadslandbouw mogelijk te maken enz.

Perspective.brussels is de gewestelijke instelling die de herzienings­werkzaamheden aan het plan gaat uitvoeren en superviseren. De eerste raadplegingen van gewestelijke en gemeentelijke instanties zijn al gebeurd en van 26 augustus tot 15 oktober vond een eerste digitale informatiesessie van het publiek plaats. Nu moet met het oog op de herziening van het GBP een grondige analyse van het Brussels stedelijk weefsel worden uitgevoerd. Concreet doorkruisen vanaf 2022 veldonderzoekers het gewestelijk grondgebied om vast te stellen hoe dit de voorbije jaren is geëvolueerd. Zodra dit titanenwerk is afgerond, wordt op basis van de analyse de bestaande feitelijke toestand bijgewerkt, een geheel van informatie dat essentieel is om een sterk en becijferd territoriaal ontwikkelingsbeleid te kunnen voeren.

Parallel met dit veldonderzoek kunnen dit jaar de voorbereidende werkzaamheden voor de herziening van het planningsinstrument van start gaan. Hierbij worden alle drijvende krachten van het Gewest betrokken binnen gewestelijke werkgroepen en aan de hand van een uitgewerkt participatieproces.

Rudi Vervoort, Minister-President van de Brussels Gewest: “Het Gewestelijk Bestemminsplan is als instrument van essentieel belang voor het territoriaal ontwikkelingsbeleid in Brussel. De hoognodige bijwerking van het plan zal gebeuren samen met alle drijvende krachten van het Gewest die bij het stedelijk functioneren betrokken zijn. Al deze inspanningen staan onder leiding van Perspective.brussels en moeten er uiteindelijk toe leiden dat we klaar zijn om de stedelijke uitdagingen van de toekomst aan te gaan”.

In Brussel zullen er tegen 2026 op basis van het plan dat de naam “de eerste duizend dagen” kreeg, in totaal 2.100 nieuwe opvangplaatsen bijkomen. Dit engagement werd aangegaan tijdens een gezamenlijke regeringsbijeenkomst op 11 maart 2020. De Franse Gemeenschapsregering, met minister van Kinderwelzijn Bénédicte Linard, en de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, met minister-president Rudi Vervoort en minister van Werk Bernard Clerfayt, komen hun belofte na om steun uit te trekken voor kinderopvang en te helpen zorgen voor bijkomende plaatsen in Brussel. Het kwaliteitsvoller en toegankelijker maken van kinderopvang is een van de meest efficiënte hefbomen om het welzijn en de ontwikkeling van kinderen te bevorderen, maar ook om kinderarmoede te helpen tegengaan. Het is namelijk aangetoond dat een kwaliteitsvolle opvang in de eerste duizend levensdagen, vooral voor kinderen uit zeer achtergestelde middens, positieve effecten heeft.

De uitvoering van dit belangrijke dossier voor de kinderen en de gezinnen waarin zij opgroeien, hing voornamelijk af van de goedkeuring van de beheersovereenkomst van het ONE 2021-2025 (Office de la Naissance et de l’Enfance) en van de beschikbaarheid van het nodige budget om de gewestelijke tewerkstellingssteun te financieren. De Franse Gemeenschapsregering investeert via deze ambitieuze beheersovereenkomst, die in juni 2021 werd goedgekeurd, massaal in de toekomstige generaties en in de strijd tegen kansarmoede bij kinderen. De basisdotatie voor het ONE wordt tegen 2024 met meer dan 60 miljoen euro opgetrokken. Dat geld moet dienen om de opvangstructuren beter toegankelijk te maken, maar ook om de mensen die werken in de kinderopvangsector te ondersteunen. Er ligt ook vast hoeveel budget het gewest hiervoor zal vrijmaken. Zo besliste de Brusselse regering om een bijkomend bedrag van 2.000.000 euro uit te trekken om de nodige GESCO-banen (gesubsidieerde contractuelen) voor de projecten van het Brusselse infrastructuurplan voor de kinderopvang, die in 2022 van start zullen gaan, te financieren. Het budget waarin het gewest voor 2022 voorziet, komt daardoor op 14.080.000 euro.

Tussen 2014 en 2021 zijn er in Brussel 1.367 gesubsidieerde plaatsen beschikbaar gemaakt, tevens goed voor ongeveer 195 jobs. In de nieuwe periode die vanaf 2022 ingaat, zullen er in het Brussels gewest in totaal zo’n 300 GESCO-banen en 2.100 opvangplaatsen bijkomen.

Daarnaast blijft de Franse Gemeenschapscommissie binnen haar bevoegdheden verder inspanningen leveren door de opvangvoorzieningen in 2022 met een totaal budget van 6.750.000 euro te financieren. Die steun is op de eerste plaats bestemd voor de collectieve opvang van de overheid, met onder het aanbod dat uitgaat van de gemeenten.

Dankzij die bedragen zullen in Brussel binnenkort 25 prioritaire projecten van start kunnen gaan die van de Franse Gemeenschapscommissie of het EFRO al een financiering hebben gekregen voor hun infrastructuur. Zij zullen samen 876 nieuwe plaatsen in de kinderopvang opleveren. Dat is de eerste fase van de programmering.

Tijdens de tweede fase zullen op basis van een gemeenschappelijke projectoproep projecten worden geselecteerd die moeten zorgen voor 1.224 nieuwe opvangplaatsen in de Brusselse gemeenten, bij voorrang in de gemeenten en wijken waar de dekkingsgraad van gesubsidieerde plaatsen minder dan 33% bedraagt. Deze gezamenlijke oproep tot het indienen van projecten zal in de eerste helft van 2022 worden gelanceerd op basis van door de regeringen vastgestelde criteria.

Het ONE zal bij het creëren van die nieuwe plaatsen optreden als bevoorrechte partner door gedecentraliseerde infosessies voor initiatiefnemers van projecten te organiseren en meer begeleiding te bieden. Zo zal het onder meer helpen bij het vervullen van de formaliteiten die verband houden met de nieuwe regels inzake toegankelijkheid. De cel van het ONE die zich daar specifiek mee bezighoudt, zal nauw samenwerken met de Brusselse openbare diensten door hen ondersteuning te bieden bij de projectopmaak, mee uitleg te verschaffen omtrent milieuvriendelijk materiaal, de aanvragen en de werken te helpen opvolgen, enzovoort.

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Franse Gemeenschapscommissie versterken hun inzet en maken zich klaar om samen met de Franse Gemeenschap een nieuwe programmering op te starten.

Rudi VERVOORT, minister-president van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: “We zetten onze inspanningen om de kinderopvang in het Brussels gewest te ondersteunen voort. Net zoals bij de vorige projectoproep die we in 2014 samen met het ONE hadden uitgeschreven, geven we voorrang aan gebieden met een tekort aan opvangplaatsen waar de dekkingsgraad onder het gewestelijk gemiddelde ligt en staan dezelfde specifieke criteria voorop, zoals werkzoekend of een eenoudergezin zijn. Ik ben zeer tevreden over het werk dat we in een goede verstandhouding met het ONE en de Franse Gemeenschap hebben verricht: zorgen voor meer en kwaliteitsvollere opvangplaatsen in Brussel is cruciaal voor de toekomst van onze kinderen en van de gezinnen waarin zij opgroeien! ”

Bénédicte LINARD, vice-minister-president en minister van Kinderwelzijn van de Franse Gemeenschap: “Mijn prioriteit is kinderopvang toegankelijk te maken voor meer kinderen. De eerste duizend dagen in het leven van een kind zijn essentieel voor zijn of haar toekomstige ontwikkeling. De opvangstructuren vervullen een fundamentele educatieve en sociale functie voor de volwassenen van morgen. Ik ben zeer blij met de geslaagde samenwerking met het Brussels Gewest. Door te zorgen voor meer plaatsen die bovendien van goede kwaliteit zijn, bieden we aan meer kinderen meer kansen op een goede start van hun leven. ”

Benard Clerfayt, minister van Werk: “In het Brussels Gewest is de creatie van bijna 50 nieuwe geco-betrekkingen niet alleen een antwoord op de demografische boom – die zeer aanzienlijk is in de hoofdstad – maar zij zal er eveneens voor zorgen dat bepaalde ouders toegang krijgen tot werk. We stellen nog te vaak vast dat het tekort aan crècheplaatsen een groot obstakel voor tewerkstelling blijft, hoofdzakelijk bij vrouwen. Door een prioriteit te maken van de opvang van jonge kinderen voor de toekenning van geco-betrekkingen, toont het Gewest dat het de prioriteit op zich heeft genomen om tegemoet te komen aan de opvangnoden die de Brusselse ouders hebben. En door de intensieve openstelling van een zeer groot aantal opvangplaatsen voor kinderen mogelijk te maken, wordt een doeltreffend antwoord gegeven op de bezorgdheid van vele burgers.”

Op voorstel van minister-president Rudi Vervoort is de Brusselse Hoofdstedelijke Regering overeengekomen om met de hulp van citydev.brussels een gebouwencomplex aan de Bourgetlaan 20 in Haren aan te kopen, met de bedoeling er langdurig een opvang- en doorverwijscentrum voor transmigranten in Brussel te vestigen. Dat akkoord werd bekrachtigd met de ondertekening van een akte op donderdag 30 december 2021.

De Brusselse regering heeft de federale overheid gevraagd om alle kosten die zij sinds 2019 gemaakt heeft om migranten onderdak te bieden, voor haar rekening te nemen. De federale overheid voert momenteel gesprekken over de oprichting van een opvang- en doorverwijscentrum. In afwachting dat er schot komt in dat dossier en omdat er nog altijd een gezondheidscrisis woedt, blijft de Brusselse regering om voor de hand liggende humanitaire redenen haar verantwoordelijkheid nemen door de transmigranten op het hoofdstedelijke grondgebied, wat hun administratief statuut ook is, opvang te bieden.

Het Brussels Gewest biedt al maandenlang tijdelijk onderdak aan 447 transmigranten. Daarvan zijn er 327 ondergebracht in een speciaal daarvoor ingerichte voorziening aan de Leuvensesteenweg 356 in Schaarbeek. Zij kunnen daar terecht sinds het opvangcentrum “La Porte d’Ulysse” in Haren gesloten werd. De overige 120 personen krijgen sinds eind maart 2020 opvang in een hotel. Vanwege de volksgezondheid en doordat al die mensen zonder dak boven hun hoofd door de pandemie in een nog nijpendere situatie zijn terechtgekomen, werd die opvang meermaals verlengd.

In februari 2020 droeg de Brusselse Hoofdstedelijke Regering citydev.brussels op ervoor te helpen zorgen dat het burgerplatform Bxl Refugees de transmigranten in een geschikt gebouw kon onderbrengen. Daardoor kon in de winter van vorig jaar een gebouw aan de Leuvensesteenweg ingericht en tijdelijk in gebruik genomen worden. Citydev.brussels kreeg tevens de opdracht te zoeken naar een duurzame opvangoplossing in de plaats van het centrum “La Porte d’Ulysse”.

Daarbij werden meerdere opties overwogen. Een daarvan was een gebouwencomplex aan de Bourgetlaan 20 in Haren dat zich bevindt in de activiteitenpool Da Vinci van citydev.brussels, dichtbij de NAVO.

Op 2 december zette de Brusselse regering het licht op groen om dat gebouwencomplex aan te kopen. Het kan plaats bieden aan een opvangcentrum met een capaciteit van 400 bedden en een aantal ondersteunende diensten (waaronder het OCMW van Brussel). Dankzij die beslissing kunnen de structuur in Schaarbeek en de bijhorende activiteiten blijven bestaan en is er ook iets meer capaciteit beschikbaar, waardoor er meer mensen opvangen kunnen worden. Citydev.brussels zal de nodige aanpassingswerken aan de gebouwen in opdracht van het Brussels Gewest in goede banen leiden. Het nieuwe centrum zou eind 2022 operationeel moeten zijn. Intussen zal citydev.brussels de vzw BxlRefugeesverder begeleiden, totdat zij haar intrek in het nieuwe gebouw heeft genomen.

Tezelfdertijd besliste de Brusselse regering op voorstel van minister-president Rudi Vervoort ook om de noodopvang voor transmigranten zonder onderdak te verlengen. Zo krijgt de vzw BXL Refugees een subsidie om mensen op hotel te kunnen blijven opvangen.

Bxl Refugees biedt materiële en sociale ondersteuning aan transmigranten die in nood verkeren. Heel veel kwetsbare personen zijn door de sanitaire noodtoestand als gevolg van de verspreiding van het coronavirus en door de gezondheidsmaatregelen van de verschillende overheden plots in een nog benardere situatie terechtgekomen. Aangezien ook de reguliere noodopvangvoorzieningen zich moeten houden aan de maatregelen, zitten zij nog altijd aan hun maximale capaciteit en blijft het dus nodig om mensen onder te brengen op hotel.

De opvang op hotel voor de 120 mensen die vandaag niet terechtkunnen in het centrum te Schaarbeek, wordt daarom andermaal verlengd. Er worden dagelijks drie maaltijden aangeboden. Ook zij die ergens anders dan op hotel verblijven, kunnen rekenen op dagelijkse voedselhulp.

Minister-president Rudi Vervoort: “Het is niet meer dan gerechtvaardigd om mensen in een precaire situatie op te vangen, zeker tijdens een pandemie die blijft aanhouden, hoewel dit een federale bevoegdheid is. Om humanitaire redenen en omwille van de menselijke waardigheid verlengen we enerzijds de bijkomende noodopvang. Deze maatregel zorgt ook voor minder overlast in de Noordwijk, doordat de mensen zelf geen beschutting meer moeten improviseren of op straat moeten slapen. Anderzijds neemt het Gewest in afwachting van de oprichting van een opvang- en doorverwijscentrum door de federale overheid zijn verantwoordelijkheid door te investeren in een tussentijdse oplossing om die mensen die het al zo moeilijk hebben, gemakkelijker onderdak te kunnen bieden in een noodopvangcentrum.”

Benjamin Cadranel, algemeen bestuurder van citydev.brussels: “Deze operatie is een mooi voorbeeld van wat citydev.brussels in het kader van de gedelegeerde opdrachten die het voor de Brusselse gewestelijke en lokale overheden uitvoert, kan verwezenlijken. Onze instelling beschikt inderdaad over de nuttige en nodige expertise en know-how om te voldoen aan alle behoeften van de stad, en daartoe behoren ook dergelijke uitrustingsprojecten.”

Na lange maanden van werken, overleg plegen en onderhandelen zijn de verschillende Brusselse regeringen (die van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de Franse Gemeenschapscommissie en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie) het met de sociale partners, vakbonden en werkgevers eens geworden over de inhoud van een akkoord voor de Brusselse non-profitsector voor de jaren 2021-2024.

Op 15 juli van dit jaar namen de Brusselse regeringen op voorstel van Brussels minister-president Rudi Vervoort en de minister-voorzitter van het college van de Franse Gemeenschapscommissie Barbara Trachte twee onuitgegeven beslissingen. Zo breidden zij de perimeter van het non-profitakkoord uit tot bepaalde gewestelijke sectoren. En hoewel de budgettaire situatie van het Brussels Gewest structureel beschouwd niet zo rooskleurig oogt, verhoogden ze het budget dat oorspronkelijk voor het Brusselse non-profitakkoord 2021-2024 was uitgetrokken van 30 miljoen euro naar 57 miljoen euro tegen het einde van de legislatuur.

De bevoegde kabinetten, de sociale partners en de administratie hebben zeer hard gewerkt om samen tot een evenwichtig en vernieuwend akkoord te komen. Het akkoord beoogt de mensen op het veld zoveel mogelijk voordeel te laten halen uit de maatregelen die erin zijn vastgelegd. Het sluit aan bij het streven van de Brusselse regeringen om een antwoord te bieden op de uitdagingen voor de non-profitsector door middel van maatregelen die de kwaliteit en de aantrekkelijkheid van de jobs bij de Brusselse operatoren veilig moeten stellen.

Het non-profitakkoord komt tegemoet aan vijf grote doelstellingen die naargelang de realiteit in de sector een verschillende invulling zullen krijgen:

• er zal geleidelijk een loonsverhoging voor de werknemers in de non-profit worden doorgevoerd door de IFIC-classificatie en het IFIC-loonmodel te implementeren. Daarvoor wordt tegen het einde van de legislatuur een budget van 40 miljoen euro vrijgemaakt. De werknemers zullen daardoor mogen rekenen op gemiddeld tot vijf procent meer loon;
• om de arbeidsomstandigheden te verbeteren, treden vanaf 2022 maatregelen in voege om de werkbaarheid te bevorderen. Die maatregelen moeten de beroepen minder zwaar en meer aantrekkelijk maken. Daartoe moet worden bijgedragen door het recht op drie opeenvolgende weken verlof, uurroosters die van tevoren bekend zijn, het Tandemplan, stabiele arbeidsovereenkomsten, enzovoort;
• de personeelsnormen worden versterkt;
• om hun mobiliteit binnen Brussel te bevorderen, zullen alle werknemers van de vzw’s in de non-profit een voorkeurtarief in de vorm van een vrijkaart genieten;
• innoverende maatregelen op het vlak van gedeeld gebruik en ondersteuning moeten de verschillende sectoren sterker maken door de functies op een meer overkoepelende wijze te organiseren.

De sociale partners en de regering hebben tevens overeenstemming bereikt over de verdeling van het meerjarige begrotingskader van 2021 tot 2024. Dat kader moet het mogelijk maken om de IFIC-classificatie en het IFIC-loonmodel vanaf 1 juli 2022 volledig te implementeren in de gezondheidszorgsectoren die naar de GGC zijn overgeheveld en die ressorteren onder paritair comité 330. Daarvoor is een budget van 19 miljoen euro beschikbaar.

Rudi Vervoort, minister-president van de Brusselse regering: “Ik ben zeer tevreden met dit akkoord, dat niet alleen welbepaalde nieuwe maatregelen, maar dankzij een inhaalbeweging ook maatregelen uit de vorige akkoorden toegankelijk zal maken voor een groter aantal essentiële sectoren van het gewest. Het non-profitakkoord 2021-2024 weerspiegelt ons streven om de kwaliteit en de aantrekkelijkheid van de non-profitsectoren in het Brussels Gewest te vrijwaren en de budgettaire inspanning van de regering zichtbaar te maken in het dagelijkse leven van de werknemers. Zo bevat het akkoord naast maatregelen voor een loonsverhoging, waardoor de koopkracht van de werknemers in de naar de GGC overgehevelde gezondheidszorgsectoren vanaf juli 2022 zal toenemen (met een budget van een 19 miljoen euro gaat een groot deel naar de rusthuizen en de rust- en verzorgingstehuizen), ook maatregelen rond “werkbaarheid” die moeten leiden tot betere arbeidsomstandigheden en werk en privé meer met elkaar in evenwicht moeten brengen.”

Barbara Trachte, minister-voorzitter van de Franse Gemeenschapscommissie: “Dit is een bijzonder ambitieus non-profitakkoord! Het komt tegemoet aan de verzuchtingen op het vlak van loon, werk, arbeidsomstandigheden, de structurele versterking van de sectoren en de manier waarop zij bijdragen aan de transitie. De werknemers van de sector en in het bijzonder iedereen die actief is in de gezondheidszorg, stonden tijdens de gezondheidscrisis in de frontlinie. Zij verdienen extra waardering. Dankzij dit akkoord zal de kwaliteit van het dienstenaanbod van de betrokken verenigingen zeker en vast omhoog gaan, zodat zo goed mogelijk kan worden voldaan aan de behoeften van de Brusselaars. Ik ben ook heel tevreden dat er een enveloppe wordt uitgetrokken om de middelen te bundelen en de diensten daardoor beter te laten samenwerken”.

Naar aanleiding van de feiten van seksueel geweld die in het kader van de #balancetonbar-beweging aan de kaak werden gesteld, heeft de Brusselse Regering op 20 oktober onmiddellijk een overleg opgestart met de leden van de Brusselse Nachtraad^[1] . Op deze bijeenkomst werd de specifieke situatie in de wijk van de begraafplaats van Elsene, maar ook de algemene problematiek van seksuele intimidatie en seksueel geweld in het uitgaansleven besproken om tot concrete oplossingen te komen. Na deze vergadering hebben de leden van de Nachtraad een actieplan voorgesteld aan de Regering.

“Alle actoren van het nachtleven hebben hetzelfde doel voor ogen: ervoor zorgen dat het nachtleven van de 21ste eeuw inclusiever, veiliger en aangenamer wordt. In het uitgaansleven moet iedereen vrij kunnen bewegen en zichzelf kunnen zijn, zonder daarbij het risico te lopen te maken te krijgen met intimidatie, racisme, geweld, de ongewilde inname van middelen,… Alle actoren van het nachtleven, zowel uitbaters als uitgaanders, moeten zich inzetten voor een veiliger nachtleven en moeten alle waarden van respect naleven, zodat het uitgaansleven voor iedereen nog leuker en aangenamer wordt”, aldus de Brusselse Nachtraad in zijn voorstel aan de Regering.

Met dat uitgangspunt zijn minister-president Rudi Vervoort en staatssecretaris Nawal Ben Hamou voor de Brusselse regering, minister-president van de COCOF Barbara Trachte en Collegeleden Elke Van den Brandt en Pascal Smet voor de gemeenschapscolleges overeengekomen een buitengewoon budget van 610.000 euro uit te trekken voor de uitvoering van een actieplan waarin de hefbomen van het Brussels Gewest en de Gemeenschappen samen worden ingezet.

Minister-president Rudi Vervoort: “De veiligheid van onze burgers is een prioriteit en belangt ons allen aan. Daarom zullen deze maatregelen, die gebaseerd zijn op vier pijlers – opleiding, bewustmaking, preventie en slachtofferhulp – worden uitgewerkt in nauw overleg met de Brusselse Nachtraad, de bevoegde gemeenschaps- en gewestbesturen en met de verenigingen die zich dagelijks met deze specifieke problematiek bezighouden.”

1. Uitgaansgelegenheden veiliger maken 

De COCOF en de VGC zullen een online opleiding ontwikkelen die gratis beschikbaar is in het Frans, Nederlands en Engels, zodat horecazaken al hun medewerkers kunnen sensibiliseren over de problematiek van geweld, de mechanismen van intimidatie, genderstereotypering in het feestmilieu of de bescherming van slachtoffers met het oog op risicobeperking.

“Bij het uitgaan zou het vanzelfsprekend moeten zijn dat iedereen zich veilig voelt, en niemand geviseerd wordt omwille van seksuele oriëntatie, kleur, status of gender. We zien in de realiteit echter dat dit niet altijd het geval is, en dat er nog veel werk is op weg naar een heuse mentaliteitsverandering. Daarom dragen de Cocof en de VGC bij aan een plan dat op grote schaal en op aangepaste wijze alle medewerkers in de uitgaanssector opleiden hoe ze zo goed mogelijk kunnen meewerken aan de veiligheid van vrouwen. Dat is een concrete actie om ervoor te zorgen dat we mekaar op een veilige manier kunnen blijven ontmoeten“, verduidelijken de minister-president van de COCOF Barbara Trachte, en de collegeleden van de VGC Elke Van den Brandt en Pascal Smet.

Voor deze opleidingsmodule is een budget van 100.000 euro uitgetrokken (50.000 euro FGC – 50.000 euro VGC). Het bestek zal worden opgesteld in samenwerking met de Brusselse Nachtraad en de experts op het gebied van gendergerelateerd geweld en risicobeperking.

Tegelijkertijd verbinden de leden van de Brusselse regering, de gemeenschapscolleges en de Nachtraad zich ertoe om spoedig opnieuw samen te komen om te bespreken of er budgettaire middelen kunnen worden uitgetrokken voor de Nachtraad, zodat zoveel mogelijk actoren uit de sector het bestaande Charter van het Nachtleven ondertekenen en nadenken over hoe dit Charter kan worden verbeterd.

2. Actoren van het nachtleven en het uitgaanspubliek informeren over hulpdiensten en diensten voor slachtofferhulp

equal.brussels zal een A4-sticker in 3 talen ontwikkelen met informatie over de beschikbare hulpdiensten (Zorgcentrum na Seksueel Geweld, centra voor hulp en ondersteuning, noodnummers) en over wat mensen kunnen doen als ze geconfronteerd worden met situaties van seksuele intimidatie of seksueel geweld, namelijk het toepassen van ‘de regel van 5’ (dader afleiden – hulp inschakelen – situatie documenteren – slachtoffer en/of dader aanspreken – in dialoog gaan)  om een slachtoffer te helpen en in alle veiligheid in te grijpen

 “De diensten die zich inzetten voor slachtoffers zijn nog te weinig bekend en worden nog veel te weinig onder de aandacht gebracht. Het is de bedoeling dat dit document op grote schaal wordt verspreid en wordt opgehangen in uitgaansgelegenheden, maar ook op plaatsen waar mensen terecht kunnen die te maken krijgen met de problematiek van intimidatie in het nachtleven”, aldus Nawal Ben Hamou, staatssecretaris voor Gelijke Kansen.

Hiervoor is een budget van 10.000 euro uitgetrokken. equal.brussels zal samenwerken met de Brussels By Night Federation en de feministische verenigingssector voor het ontwerp, de aanmaak en de verspreiding van het document.

3. Versterking van de financiële steun aan de verenigingen die zich inzetten voor preventie en ondersteuning

In 2022 zal equal.brussels een projectoproep lanceren voor 200.000 euro om de bestaande projecten te versterken en de uitvoering van nieuwe projecten te bespoedigen. Gezamenlijke projecten die door meerdere actoren worden uitgevoerd, krijgen de voorkeur.

Volgens staatssecretaris voor Gelijke Kansen Nawal Ben Hamou werd daartoe op initiatief van de overheid en de verenigingssector instellingen en verenigingen al een eerste aanzet gegeven (ZSG www.seksueelgeweld.be, de cel EVA, Modus Vivendi, het Sacha-plan, #Safestival, Listen #United Against Harassment, het Quality Night-label en het netwerk Safe ta night, de vzw SOS VIOL, de brochure “Petit guide illustré du respect dans la rue ou ailleurs”), maar moeten er absoluut nog verdere en snellere stappen genomen worden“.

4. Het publiek sensibiliseren voor de problematiek van intimidatie

In de tweede helft van 2022 zal er in samenwerking met equal.brussels (200.000 euro) en Brussel Preventie en Veiligheid (100.000 euro) een campagne gevoerd worden om het brede publiek te sensibiliseren over intimidatie.

“Intimidatie is niet alleen in het uitgaansleven, maar ook in de openbare ruimte, op het werk en op de sociale media een aanhoudend probleem in Brussel. Een meer algemene sensibilisering van de Brusselse bevolking is dan ook van essentieel belang“, verklaren Rudi Vervoort en Nawal Ben Hamou.

De Brusselse Regering, de Gemeenschapscolleges en de Brusselse Nachtraad streven er gezamenlijk naar om het gedrag en de mentaliteit grondig te wijzigen, zodat vrouwen zich overal in Brussel veilig kunnen voelen

[1] Hierop waren de volgende instanties aanwezig of vertegenwoordigd: de kabinetten Ben Hamou, Trachte, Vervoort, de gemeente Elsene, Brussel Preventie & Veiligheid, Equal.brussels, visit.brussels, Politiezone PolBru, de dienst Openbare Rust van de Stad Brussel, de Brusselse Horecafederatie, 24h.brussels, hub.brussels, BBNF (Brussels By Night Federation).