Welke bestemming de percelen van het “Moeras van Wiels” en de aanpalende percelen zouden krijgen en hoe ze ingericht zouden worden, zijn vragen die de afgelopen jaren uitgegroeid waren tot een steeds terugkerend thema, zowel voor de bewoners van dit deel van Vorst als voor de gemeente en het Brussels Gewest.  In het kader van de relancemaatregelen en de uitvoering van stadsvernieuwingscontract nr. 4 (SVC4) vormde de aankoop van deze site één van de ambities die het Gewest koesterde om er een geïntegreerd programma voor de bescherming van het “moeras” en de creatie van buurtpleinen en sociale huisvesting tot stand te brengen. Deze week werd een akkoord bereikt tussen de eigenaars en het Gewest. De weg ligt nu open naar de concrete invulling van dit ambitieuze project.

De site, die vroeger deel uitmaakte van de brouwerij Wielemans Ceuppens, staat sinds enkele jaren onder water, nadat bij de uitvoering van een eerste reeks werken de grondwaterlaag was geraakt. Al snel werd de plaats, die zich uitstrekt van het cultureel centrum “Brass” tot het beschermde gebouw dat bekend is onder de naam “Le Métropole”, in de volksmond aangeduid als het “Moeras van Wiels”.

In het kader van het “SVC 4 Koningslaan” vond bij de uitwerking van het basisdossier een strategische denkoefening plaats. Daarbij werd onder meer nagedacht over een as die aansluit op het infrastructuurlandschap van het park van de Voor-Zenne. Een as die samenvalt met de volledige bebouwde zoom die zich evenwijdig met de sporen uitstrekt van de spoorwegbermen tot de de Mérodestraat en tevens de Fonsny- en Van Volxemlaan omvat. Die bebouwde zoom (grote percelen en gewestwegen) biedt namelijk de mogelijkheid om een ruimte in te richten die zorgt voor een fysieke, identitaire en visuele continuïteit met de Zennevallei.

In het kader van de investeringen die het Gewest plant in het kader van zijn relance- en herontwikkelingsplan heeft het besloten om extra middelen te injecteren voor de aankoop van de site om er een ambitieus project voor de Brusselse bevolking te ontwikkelen. Het gewestelijke project omvat het behoud en de inrichting van een groot deel van het “Moeras van Wiels” evenals de mogelijkheid het als “openluchtstormbekken” te gebruiken, de aanleg door Leefmilieu Brussel van een groene open ruimte bestemd voor de buurtbewoners die paalt aan het “Moeras” van Wiels” en de verwezenlijking van een project voor 70 tot 80 middenklasse- (en/of sociale) woningen door Citydev.brussels.

Dit project, dat deel uitmaakt van het relance- en herontwikkelingsplan van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, beantwoordt tevens aan een van de aanbevelingen uit de diagnose die perspective.brussels verricht heeft in verband met de Covid 19-crisis. In het rapport wordt gewezen op de behoefte aan groene en open ruimte in een dichtbevolkte stedelijke omgeving.

Dankzij deze nieuwe strategische aankoop door het Gewest kunnen ook de gewestelijke ambities in verband met de operaties van SVC4 versterkt worden, in het bijzonder hun verbinding met de in het kader van het stadsvernieuwingscontract geplande en gefinancierde operaties voor de aanleg van groene openbare ruimte en fiets- en voetgangerspaden. Door aanvullend “Le Métropole” aan te kopen, een oud beschermd gebouw dat in 1892 door de architect Gédéon Bordiau gebouwd en de kantoren van de directie van de brouwerij huisvestte, wordt de mogelijkheid gecreëerd bijkomende voorzieningen, productieruimten en/of infrastructuur bestemd voor de wijk te overwegen.

Door de nakende inbezitname van de terreinen wordt het voor het Gewest mogelijk de nodige studies op te starten en technische besprekingen te beginnen voeren met Vivaqua (in het kader van het geïntegreerd regenwaterbeheer), Leefmilieu Brussel, de beheerders van de wegen en Citydev.brussels.

Met de goedkeuring van het scenario voor de herontwikkeling van de site en de aanstelling van verschillende gewestelijke entiteiten voor de sturing van het bouwheerschap lanceert de Brusselse Regering de uitvoering van een grootschalig project voor en samen met de Brusselaars.

Minister-President Rudi Vervoort verduidelijkt: “Dankzij deze aankoop en de investeringen in stadsherwaardering, huisvesting en het groene en blauwe netwerk, zal zich op deze oude industrieterreinen een waaier aan functies kunnen ontwikkelen waarin de bebouwde ruimte, de beplante en verharde open ruimte en de infrastructuurruimte gecombineerd zullen worden in een lokaal en grootstedelijk landschap. ”

Minister van Leefmilieu Alain Maron voegt hieraan toe: “Ik ben blij met dit project waardoor het Moeras van Wiels in zijn bestaan verzekerd en gevaloriseerd wordt. Dit project staat symbool voor ons verlangen de biodiversiteit te willen versterken, hitte-eilanden te bestrijden, regenwater op een geïntegreerde manier te beheren en overstromingen tegen te gaan, en tegelijkertijd te zorgen voor betaalbare woningen en het bouwkundig erfgoed ten nutte te maken. We hebben Leefmilieu Brussel ook gevraagd maatregelen te bestuderen die ervoor moeten zorgen dat het moeras en zijn omgeving snel van nut wordt voor de buurtbewoners. Daartoe zullen we reeds in november een specifiek budget aan het Brussels Parlement voorstellen. 

De burgemeester van Vorst, Stéphane Roberti, en de schepenen voor stedenbouw, Charles Spapens en Alain Mugabo: “We zijn verheugd dat het Gewest onze oproep en die van de inwoners heeft gehoord over de noodzaak om een oplossing te vinden voor het behoud van deze unieke ruimte in Brussel. Een ontwikkelaar wilde daar tot 229 woningen ontwikkelen en het moeras laten verdwijnen.  Met deze overname is het ontegensprekelijk een positieve ontwikkeling en een belangrijke stap die is gezet. We hebben vertrouwen in de Brusselse regering om een project voor te stellen dat beantwoordt aan de huidige klimaat- en sociale uitdagingen zoals die momenteel met de inwoners worden besproken, met name in het kader van het Masterplan”, besluiten ze.