Vandaag keurde de Brusselse regering het richtplan van aanleg (RPA) voor de vroegere kazernes van Elsene na een derde en laatste lezing definitief goed. Het hele proces verliep onder leiding van perspective.brussels. Dit is het eerste RPA van het Brussels Gewest dat het levenslicht ziet.

Hiermee komt een einde aan de procedure voor de uitwerking van het plan op basis waarvan het voormalige kazerneterrein in Elsene onder de noemer Usquare.brussels moet worden omgevormd tot een bruisende, duurzame en inclusieve wijk. Die procedure ging van start in mei 2018. Perspective.brussels leidde alles in goede banen. Het RPA is een gewestelijk beleidsinstrument voor ruimtelijke ordening dat het strategische kader en de regels van een stedelijk project vastlegt.

Brussels minister-president Rudi Vervoort benadrukt dat “de inwerkingtreding van dit eerste RPA voor het Brussels Gewest van strategisch belang is, zowel omwille van de regelgevende en strategische bepalingen die erin zijn vastgelegd als omwille van het stedelijk project dat op basis ervan is uitgetekend. De werkzaamheden verliepen onder leiding van Perspective en steunden op overleg met alle belanghebbende partijen. Zo werd terdege rekening gehouden met de opmerkingen van de buurtbewoners, de gebruikers, de gemeente en de gewestelijke overheid. Ik stel verheugd vast dat dit een doeltreffend instrument is om een evenwichtige, open, gemengde en toekomstgerichte wijk te ontwikkelen.”

Perspective.brussels is zeer tevreden met de goedkeuring van het plan van aanleg door de Brusselse regering: “Tijdens het uittekenen van deze toekomstige wijk hebben we grondig nagedacht over de huidige en toekomstige uitdagingen en behoeften met als doel deze vroeger afgesloten ruimte om te vormen tot een nieuwe bruisende locatie, die de site beter tot zijn recht laat komen en die bevorderlijk is voor een duurzame en innovatieve inrichtingsstrategie”.

De toekomstige wijk Usquare.brussels

Het RPA voor de “vroegere kazernes van Elsene” steunt voornamelijk op een stedelijke inrichtingsstrategie die ertoe strekt de hele voormalige rijkswachtschool (of vroegere kazernes van Elsene) met een oppervlakte van 3,9 hectare in het hart van Elsene te herbestemmen.

“Het RPA zal nieuwe functies introduceren in deze bijzondere wijk en het uitzonderlijke patrimonium ervan opwaarderen door het op inclusieve en duurzame wijze een nieuwe bestemming te geven,” licht Rudi Vervoort nader toe.

In dit nieuwe plan zijn de volgende doelstellingen bepaald:

• Een nieuwe gemengde wijk met gezins- en studentenwoningen, maar ook open ruimten met collectieve voorzieningen tot stand brengen;
• Een nieuwe ontmoetingsruimte bieden voor de bewoners van de omliggende wijken. Er komen ook allerlei voorzieningen en openbare ruimten die voor iedereen toegankelijk zullen zijn, zoals een nieuw park van 2.000 m², waardoor het afgesloten en exclusieve karakter van de kazernes definitief tot het verleden behoort;
• Gestalte geven aan innovatie en academische uitmuntendheid. Het universitaire leven op de site wordt voor iedereen opengesteld via onderzoekseenheden en uitrustingen zoals het FabLab.

Alle belanghebbende partijen hebben zich geschaard achter de volgende ambities:

• De architectuur van de site tot zijn recht laten komen op basis van een respectvolle stedenbouwkundige behandeling en innovatie. De kenmerken van de voormalige rijkswachtschool blijven behouden en dienen als kader voor talrijke gebruiksmogelijkheden, om er nieuw leven in te blazen.
• Duurzame ontwikkeling en milieu- en landschappelijke kwaliteit belichamen. De reconversie van de site geeft concreet gestalte aan de transitie van de stad, waar spaarzaam wordt omgegaan met grondstoffen en een optimale levenskwaliteit voor de gebruikers en bewoners tot stand komt zonder daarbij de toekomst in het gedrang te brengen.
• Voorbeeldige mobiliteit aanmoedigen. Zo zullen de meeste verplaatsingen op de site te voet, per fiets of met een van de vele openbaar vervoersmiddelen in de buurt gebeuren. Verder zal het concept van de “korte-afstandsstad”, waar men alles vindt wat men nodig heeft zonder zich te moeten verplaatsen, vorm krijgen door op de site zelf een mix van functies tot stand te brengen.

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft onlangs de stedenbouwkundige vergunningen uitgereikt voor de eerste renovatie- en herbestemmingswerken aan de emblematische gebouwen op de site.  Zo kreeg de Maatschappij voor Stedelijke Inrichting (sau-msi.brussels) een vergunning om de vroegere manege te renoveren en om te vormen tot een duurzame voedingshal. Daarnaast kregen ook de universiteiten ULB en VUB een vergunning om de gebouwen aan de Generaal Jacqueslaan te renoveren en te herbestemmen tot universitaire voorzieningen en woningen voor onderzoekers.

Verder komen er in de toekomstige wijk op termijn een honderdtal woningen (sociale woningen en koopwoningen voor de middenklasse).

Het is de bedoeling om de werken voor de eerste 33 woningen vóór eind 2023 op te starten en de voormelde infrastructuur vanaf 2023 geleidelijk af te leveren.

Die werken zullen volgen op het grote succes van het tijdelijke project See-U. Tijdens die overgangsfase werden de deuren van de site geopend en kreeg het grote publiek vanaf april 2019 de kans om kennis te maken met deze historische plaats.

Het RPA zal vijftien dagen nadat het in het Belgisch Staatsblad is bekendgemaakt, in werking treden. Het kan zowel online op de website van perspective.brussels als bij het gemeentebestuur van Elsene worden geraadpleegd.