Op donderdag 10 december 2020 keurde de Brusselse regering op voorstel van minister-president Rudi Vervoort de studie en de krachtlijnen voor de inrichting van de vroegere Delhaize-site in Molenbeek goed.

In februari 2019 kondigde het bedrijf Delhaize zijn plannen aan om de site van 4,4 ha op de hoek van de Jules Delhaizestraat en de Ossegemstraat, waar het al sinds 1883 gevestigd was, te verlaten. Al snel na die aankondiging ondernam het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een aantal stappen om de herinrichting van deze site met strategisch potentieel af te stemmen op de uitdagingen in Brussel. Toen de site in november 2019 via citydev.brussels werd aangekocht, gaf de Brusselse regering citydev.brussels en perspective.brussels de opdracht om een verkennende stedenbouwkundige studie uit te voeren.  

De doelstellingen en resultaten van de stedenbouwkundige studie:

De site ligt voor een deel in ondernemingsgebied in een stedelijke omgeving en voor een deel in sterk gemengd gebied. Hij biedt een reeks reconversiemogelijkheden en een groot potentieel voor een nieuwe indeling, die meer gericht en afgestemd is op de wijk, en waarbij het industriële erfgoed bewaard blijft.

De ontwikkeling van de site moet gebeuren in overeenstemming met de huidige stedenbouwkundige programma’s voor de buurt en voor de omgeving rond het Weststation (richtplan van aanleg, stadsvernieuwingscontracten en wijkcontracten) en moet tegelijk beantwoorden aan de territoriale ontwikkelingsstrategie van het gewest en dus aan de stedelijke projectvisie die vastgelegd is in het Gewestelijk Plan voor Duurzame Ontwikkeling.

Daarom worden in de studie de volgende principes voorgesteld:

• verschillende polen inrichten om het gebied aantrekkelijk te maken: een pool rond een openbare voorziening voor onderwijs en voor opleiding en werk, diensten voor de omwonenden, handelszaken, …;
• een verticale mix met productieactiviteiten en openbare woningen ontwikkelen en tegelijk de benedenverdiepingen verlevendigen en actief gebruiken;
• de productiegerichte activiteiten behouden en verder uitrollen en bijzondere aandacht schenken aan de logistieke toegankelijkheid van het binnenterrein van het bouwblok;

Om een goede levenskwaliteit voor de inwoners van de wijk en de buurt daarrond te garanderen, wordt in de studie geopperd om:

• in het ontwikkelingsproject nieuwe groenvoorzieningen met een oppervlakte van ongeveer 1 hectare aan te leggen. Tevens zou in de richting van het dichtbijgelegen metrostation Beekkant een zachte groene as tot stand worden gebracht.
• voorrang te geven aan een zachte mobiliteit met zo kort mogelijke logistieke stromen die verband houden met de productieactiviteiten, ondergrondse parkeerplaatsen voor het project en eventueel voor de omwonenden zodat de site en zijn omgeving vrijgemaakt worden van autoverkeer en ten slotte voldoende fietsenstallingen.
• innovatieve praktijken op het vlak van kringloopeconomie en grondstoffenbeheer te stimuleren. Er dient eveneens aandacht uit te gaan naar de duurzaamheid van de site door te zorgen voor een efficiënt regenwaterbeheer, gebruik te maken van hernieuwbare energiebronnen en de koolstofuitstoot te compenseren.

Verder zal ook participatie centraal staan in het project. De stakeholders en de omwonenden zullen worden geraadpleegd. Het is de bedoeling om met behulp van tijdelijke projecten de site tot leven te wekken, gebruiksvormen uit te proberen en een participatieve dynamiek op gang te brengen.

“Door deze strategische site, die van oudsher dienst deed voor industrie en voor de activiteiten van Delhaize, aan te kopen, zetten we een beslissende stap met het oog op de herinrichting ervan. Bovendien past de aankoop in de ambities van het gewest om in deze wijk een stadsvernieuwing door te voeren. Het gewest is van plan om er een gemengde wijk met openbare woningen tot stand te brengen, waarin er ook plaats zal blijven voor duurzame en productiegerichte economische functies. Door grootschalige gewestelijke en lokale voorzieningen die tegemoetkomen aan de behoeften van de wijk uit te bouwen, bomen aan te planten en groene ruimtes aan te leggen, bijzondere aandacht te hebben voor de zachte en de logistieke mobiliteit en de parkeergelegenheid zullen alle ingrediënten worden samengevoegd om deze site op een voorbeeldige wijze in samenwerking met de gemeente te herontwikkelen. De omwonenden zullen worden geraadpleegd om ook hen bij het project te betrekken. Delhaize zal de hoofdsite in principe nog tot in 2023 blijven gebruiken, maar er wordt overwogen om de vroegere drukkerij vanaf 2021 een tijdelijke bestemming te geven teneinde deze ruimte in afwachting van de werken voor de wijk al tot leven te brengen.”, aldus minister-president Rudi Vervoort.

“Deze studie sterkt ons in onze overtuiging dat de Delhaize-site veel voordelen biedt voor de ontwikkeling van gemengde activiteiten. Er zal onder andere ruimte zijn voor productieve activiteiten die zo goed mogelijk in de wijk geïntegreerd zullen worden. Ik ben ook blij met de aandacht die wordt besteed aan de duurzaamheid van de site, met name op het gebied van biodiversiteit en mobiliteit. Over het geheel genomen is deze herontwikkeling een grote kans in het kader van de economische transitie die door de Brusselse regering wordt uitgevoerd.”, zegt Staatssecretaris voor Economische transitie Barbara Trachte.

“Dit is een belangrijke stap in het herwaarderingsproces van deze symbolische site van de gemeente.  De aanbevelingen om de Delhaize-winkel te behouden en de groene ruimte te vergroten voldoen aan onze wensen. Bovendien wilden we van bij het begin een belangrijke pool van productieve economische activiteit bewaren. Het is een goede zaak dat dit in de studie is opgenomen. We zullen er ook nauw op toezien dat de bouw van publieke en financieel toegankelijke woningen, vooral voor grote gezinnen, in het definitieve project zijn opgenomen.”, zegt Catherine Moureaux, burgemeester van Sint-Jans-Molenbeek.”

“Perspective is bijzonder tevreden met het resultaat van deze verkennende studie die het mogelijk maakte om, in nauwe samenwerking met citydev.brussels, de stedelijke inzichten en operationele beperkingen voor de site te vatten. De herontwikkeling van de Delhaize-site biedt de gelegenheid om een gemengde wijk te ontwikkelen, volgens de principes in het Gewestelijk Plan voor Duurzame Ontwikkeling (GPDO) : het is een nieuw deel van de stad dat zich met de omliggende wijken zal verbinden dankzij nieuwe openbare ruimten, maar ook een zachte mobiliteit mogelijk maakt en een evenwicht voorstelt tussen woonfuncties, werkplekken en openbare voorzieningen.” verklaart Tom Sanders, Directeur Territoriale Strategie van perspective.brussels.

“LionCity is alweer een belangrijke stap in de concrete uitvoering van het stadsconcept waaraan citydev.brussels meewerkt. LionCity ligt naast het Weststation, waarvan citydev.brussels ook de ontwikkeling coordineert. We streven ernaar op wijkniveau te werken en diverse activiteiten duurzaam en kwaliteitsvol te laten samenleven: productieactiviteiten, onderwijs en ontspanning, in symbiose met woningen.”, zegt Benjamin Cadranel, administrateur-generaal van citydev.brussels.

De studie kan gedownload worden op de volgende link: https://perspective.brussels/fr/actualites/site-delhaize-principes-cles-pour-une-reconversion-ouverte-sur-le-quartier

De studie werd uitgevoerd door het consortium Architectuurplatform Terwecoren Verdickt bvba, Duss BV, Cultureghem vzw en Mark Brearley’s office. Dat consortium werd gekozen na een oproep tot het indienen van blijken van belangstelling die in juni 2019 was uitgeschreven.

Het opvolgingscomité is samengesteld uit het kabinet van de minister-president van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de gemeente Molenbeek, citydev.brussels en perspective.brussels.