Op initiatief van Minister-President Rudi Vervoort stemde de Brusselse Hoofdstedelijke Regering in met de selectie van drie projecten voor de specifieke projectoproep voor meer groene ruimten in een stedelijke omgeving binnen het EFRO-programma 2021-2027 en besliste ze om een budget van ruim 6,3 miljoen euro vrij te maken voor deze projecten. De Regering keurde ook de selectie goed van zes projecten gericht op energierenovatie door overheden in collectieve voorzieningen, waarvoor een globaal budget van meer dan 7,9 miljoen euro wordt voorzien.

Alle geselecteerde projecten moeten ten laatste op 31 december 2029 zijn uitgevoerd en tegen begin 2031 operationeel zijn. 

Een terugblik: in juli 2022 keurde de Brusselse regering het Brusselse EFRO-programma goed. Dat werd vervolgens voorgelegd aan de Europese Commissie, die het in maart 2023 goedkeurde. Het totale budget voor het programma, dat de Europese Unie voor 121,3 miljoen euro ondersteunt, bedraagt meer dan 300 miljoen euro. Daarmee worden stevige lijnen uitgezet voor de ondersteuning en ontwikkeling van Brusselse projecten en investeringen van gewestelijk belang, die tegen eind 2029 uitgevoerd moeten zijn.

Gerenoveerde en energieperformante gemeenschapsvoorzieningen 

Als deel van de inspanningen voor de transitie naar een stad met meer groen en meer veerkracht werd in januari 2023 een projectoproep uitgeschreven met het oog op de energierenovatie van gebouwen die gebruikt worden als collectieve voorzieningen en eigendom zijn van openbare besturen.

Naar aanleiding van die oproep heeft de Directie EFRO 9 inschrijvingen ontvangen. Op basis van deze kandidaturen en na voorselectie door de Directie EFRO en 3 externe experts selecteerde de Brusselse Regering 6 projecten voor een totaalbedrag van 7.970.203,46 euro:

Rangschikking	Begunstigde	Naam van het project	Sector (educatief / sport-cultuur-sociaal / andere)	Gevraagd investeringsbedrag EFRO + BHG
1.	Vrije Universiteit Brussel	Renovatie ventilatiegroepen campus Etterbeek en Jette	Onderwijs	€ 3.000.000
2.	De Vlaamse Gemeenschapscommissie	Gebundeld dossier gemeenschapscentra Essegem, Het Huys, De Kriekelaar, De Kroon, Nohva, Opweule, Pianofabriek, De Zeyp;	Sociaal	€ 272.655,03
2. (ex-aequo)	Vrije Universiteit Brussel	Renovatie onderstations en collectoren campus Jette	Onderwijs	€ 1.000.000
4.	De Vlaamse Gemeenschapscommissie	Gemeenschapscentrum Nekkersdal	Sociaal	€ 836.860,43
5.	Cliniques Universitaires de Bruxelles – Hôpital Erasme	Rénovation thermique du CAH – HUB	Gezondheid (andere)	€ 500.000
6.	Université Libre de Bruxelles	Campus Erasme Bâtiment GE- Remplacement des menuiseries extérieures	Onderwijs	€ 2.360.688

Met dit selectievoorstel haalt het Brussels Gewest vlot de streefwaarden van 10.555,27 m² voor de Europese indicator RCO19 (m² openbare gebouwen waarvan de energieprestaties verbeterd zijn), 2.008,46 MWh/jaar voor RCR 26 (verbetering van het jaarlijks primair energieverbruik) en 367,81 ton/jaar voor RCR 29 (verbetering van de verwachte uitstoot van broeikasgassen).

Brussels Minister-President Rudi Vervoort, die bevoegd is voor het EFRO en voor stadsvernieuwing, is hier bijzonder blij mee: “Deze nieuwe selecties maken duidelijk dat ons EFRO 21-27-programma concreet en transversaal inwerkt op de verschillende speerpunten van ons gewestelijk beleid. De 9 geselecteerde projecten bevorderen een duurzame energietransitie en groene investeringen in dichtbevolkte wijken. Ik ben vooral verheugd over de selectie van de 3 projecten voor groene ruimten omdat ze nauw aansluiten bij het werk dat de afgelopen jaren is verricht met de duurzame wijkcontracten en de schoolcontracten (vergroening van speelplaatsen).”

Kwalitatief hoogstaande en toegankelijke groene ruimten in de stad

Eveneens om de omschakeling naar een groener, veerkrachtiger en koolstofarm Gewest mogelijk te maken, werd in maart 2023 een projectoproep gelanceerd, specifiek om de aanzet te geven voor de aanleg van kwalitatieve groene ruimten in minder bedeelde buurten, waarbij effectieve toegankelijkheid voorop stond. Elk project moest daarbij beantwoorden aan één of meer van de volgende vormen:

• De aanleg van openbare groene ruimten die beschikbaar zijn voor een breed publiek en geïntegreerd worden in de specifieke stedelijke dynamiek ter plaatse;
• Vergroening van collectieve ruimten;
• De inrichting van groene ruimten die beschikbaar worden gemaakt na de sanering van vervuilde grond.

Naar aanleiding van de projectoproep voor groene ruimten in een stedelijke omgeving werden door verschillende kandidaten waaronder vijf Brusselse gemeenten en Leefmilieu Brussel in totaal 8 aanvragen ingediend. Na de selectiefasen van de Directie EFRO en onafhankelijke externe experts selecteerde de Brusselse Regering 3 projecten voor een totaalbedrag van 6.331.528 euro:

Rangschikking	Begunstigde	Naam van het project	Gevraagd investeringsbedrag EFRO + BHG
1.	Gemeente Schaarbeek	Aanleg van het Stephensonpark	€ 2.482.118,32
2.	Gemeente Sint-Agatha-Berchem	Aanleg van een groen netwerk voor complementaire gebruiksdoeleinden in de Moderne Wijk	€ 1.035.186,64
3.	Leefmilieu Brussel	Operatie Re-creatie	€ 2.814.223,92

Door voor deze drie projecten te kiezen, voldoet het Brussels Gewest aan de streefwaarde van de Europese indicator met de aanleg van meer dan 1,92 hectare groene infrastructuur met ondersteuning voor andere doeleinden dan louter de aanpassing aan de klimaatverandering.

Alain Maron, Brussels Minister van Leefmilieu legt uit: “Tussen 2021 en 2024 voerde Leefmilieu Brussel een vergroeningsprogramma uit op 19 schoolpleinen – in totaal 30.000 m² – in Brusselse wijken waar een tekort is aan groene ruimten. Deze pilootfase heeft ons in staat gesteld om expertise op te bouwen, van de co-creatie van projecten met leerlingen en onderwijsteams tot de ontwikkeling hiervan samen met de inrichtende machten. Met deze ervaring als basis lanceren we nu een tweede luik van de operatie speelplein. Met de financiële steun van het EFRO-fonds zullen een tiental nieuwe schoolpleinen worden omgetoverd tot groene oases om frisheid te brengen in het hart van de stad, de biodiversiteit te vergroten, het regenwaterbeheer en de luchtkwaliteit te verbeteren. Deze groene speelplaatsen zullen leerlingen opnieuw in contact brengen met de natuur en komen de hele wijk ten goede doordat ze ook buiten de schooluren toegankelijk zijn”.