Minister-president van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Rudi Vervoort, en de rectoren van de Université libre de Bruxelles, Annemie Schaus en de Vrije Universiteit Brussel, Caroline Pauwels zijn gisteren een nieuwe fase gestart in het herstructureringsproject van Usquare.brussels, de voormalige Fritz Toussaint kazerne in Elsene. Zij ondertekenden de erfpachtdocumenten waarmee het Gewest deze gratis en voor een periode van vijftig jaar toekent aan de twee universiteiten.

De erfpacht omvat zes gebouwen, met een totale oppervlakte van 10.805 m2. Ze liggen aan de Generaal Jacqueslaan en de Kroonlaan. De erfpacht geeft beide universiteiten het recht om deze gebouwen te renoveren en her in te richten als een innovatief universitair centrum, inclusieve huisvesting, terwijl de regionale overheid de controle over de grond behoudt. Deze gebouwen vormen het universitaire en academische deel van de transformatie van de 22 gebouwen, in totaal 56.500 m2, van de voormalige kazerne tot een nieuwe open, gemengde en dynamische, stedelijke en gezellige, duurzame en innovatieve wijk, met inbegrip van studentenhuisvesting, gezinswoningen, een voedingsmarkt en lokale voorzieningen.

Minister-president Rudi Vervoort: “Er zijn afgelopen maanden belangrijke stappen gezet in het project usquare.brussel . Het gewest heeft in november het definitieve masterontwikkelingsplan goedgekeurd.In oktober werden de eerste stedenbouwkundige vergunningen afgegeven voor de bouwwerken van de universiteit en de Stadsontwikkelingsmaatschappij, die in het najaar van 2021 van start moeten gaan. De Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij (BGHM) lanceerde verder in oktober ook het contract voor de eerste van de geplande openbare huisvestingsoperaties op de site.  Verder wordt de tijdelijke bezetting See U, geïnitieerd door de Maatschappij voor Stedelijke Inrichting (sau-msi.brussels) verlengd tot de start van de bouwwerkzaamheden in het tweede semester van 2021. Ik wil van de gelegenheid gebruik maken om sau-msi.brussels en het team van See U te feliciteren met de Visit.brussels Awards die zij in december hebben gewonnen voor deze tijdelijke bezetting.”

Minister-president Rudi Vervoort wees er ook op dat “het Gewest en de universiteiten voor verbouwingswerkzaamheden van de voormalige kazerne aanzienlijke financiële steun ontvangen van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) namelijk:

• 9.033.200 euro voor het universitaire en academische gedeelte van de verbouwing van de kazerne, onder leiding van de ULB en de VUB
• 1.391.398,10 euro voor de herstructurering  van de manege in een marktplaats voor duurzaam voedsel. De sau-msi.brussels is de aanbestedende dienst voor dit deel van Usquare.brussels

Dankzij deze aanzienlijke financiële steun in het kader van duurzame investeringen konden de initiatiefnemers EFRO-middelen mobiliseren rond een geïntegreerd programma dat een eerste aanzet geeft tot de ontwikkeling van het gebied.

Universiteiten als gangmakers van het leven in de wijk en van duurzame ontwikkelingin het leven van de stad en duurzame ontwikkeling

Rector Annemie Schaus van de Université libre de Bruxelles: “De universiteit is een essentiële speler in het leven van de stad. Ze moet daarom het voorbeeld geven en deelnemen aan de ontwikkeling van een duurzame stad terwijl ze haar eigen academici inzet om dit te bereiken. Zo zijn in Usquare al proefprojecten uitgevoerd op het gebied van geothermisch ecoboren en het gebruik van herbruikbare materialen, die sterk bijdragen aan de veerkracht en duurzaamheid van de stad.”

Rector Caroline Pauwels van de Vrije Universiteit Brussel: “Met Usquare willen we duurzaam muren slopen. Tussen onderzoekers en studenten van VUB en ULB. Maar evengoed tussen beide universiteiten, de stad en de wereld. ‘Usquare moet bovendien een plaats van internationale ontmoetingen en uitwisselingen worden. De dynamiek die bestaat tussen ULBen -VUB- maakt het mogelijk om de krachten in Brussel te bundelen en een vruchtbare synergie te ontwikkelen voor grote projecten zoals Usquare.brussels. We zullen samenwerkingsverbanden uitrollen op het vlak van duurzaamheid, entrepreneurship, innovatie en co-creatie. Het project krijgt ook een internationale dimensie, met huisvesting voor studenten en onderzoekers en met een internationale onthaalruimte.“

De ondertekening van de oprichtingsakte van een erfpachtovereenkomst ten gunste van de ULB en de VUB is een symbolisch moment waarop het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de gebouwen gelegen aan de Generaal Jacqueslaan overdraagt aan de twee universiteiten.

Tijdens de afgelopen fase van “See U” hebben de universiteiten gemeenschappelijke ULB-VUB FabLabs geïnstalleerd en tijdelijke klaslokalen in gebruik genomen, waaronder een grote zaal in de Kinograph-bioscoop. Deze projecten vormen synergiën tussen de stad en de universiteiten op de website Usquare.brussels. Het fablab (fabrication laboratory) verschaft studenten en burgers toegang tot de tools en kennis om projecten te realiseren met behulp van computergestuurde machines.

Toekomstige onderzoeksprojecten zoals het Brussels Research Open Lab, het Citizen Sciences Research Centre en het Brussels Research Institute staan al op stapel.  Tezamen met het Maison d’accueil international moeten deze de visie van de universiteiten om zich open te stellen voor de maatschappij en kennis uit te wisselen met de burgers te verfijnen en hun ambitie te realiseren in een architectonisch project.

In oktober 2020 is aan de universiteiten een stedenbouwkundige vergunning afgegeven voor de renovatie en herbestemming van gebouwen tot universitaire voorzieningen en woningen voor onderzoekers. Het aanbestedingsbericht voor het algemene bouwbedrijf is naar aanleiding hiervan gepubliceerd en de keuze zal naar verwachting in mei aanstaande worden bekendgemaakt. De universiteiten en de sau-msi.brussels zijn van plan om in oktober 2021 met de bouw te beginnen en de werkzaamheden zouden eind 2023 voltooid moeten zijn. 

Uitbreiding en herconfiguratie van tijdelijk project See U

Gilles Delforge, directeur van de Maatschappij voor Stedelijke Inrichting, legt uit dat “de sau-msi.brussels, naast haar rol als regionale planner belast met de algemene coördinatie van de verbouwing van de voormalige kazerne van Fritz Toussaint, momenteel werkt aan vier zeer concrete onderdelen van Usquare.brussels:

• Na het verkrijgen van de stedenbouwkundige vergunning bereiden we de voor dit najaar geplande start van de werkzaamheden voor voor de verbouwing van de manege, die vroeger werd gebruikt voor het trainen van ruiters, tot een marktplaats voor duurzaam voeding;
• we bereiden in nauwe samenwerking met de twee universiteiten de lancering voor in de komende maanden van een overheidsopdracht voor de ontwikkeling van studentenhuisvesting in een reeks gebouwen op de site (waarover het Gewest ook op lange termijn de controle zal behouden dankzij een systeem van erfpacht);
• we zijn begonnen met een participatief proces over het ontwerp van de openbare ruimte op het hele terrein, met huidige en toekomstige bewoners en omwonenden;
• en met het oog op de bouwwerven van de universiteit en de UAS die tegen volgend najaar zullen beginnen en het vertrek van de federale politie uit de laatste gebouwen die ze hebben bezet, werken we aan een herconfiguratie van de tijdelijke bezetting van de See U, die verlengd zal kunnen worden. Dit is zeer goed nieuws gezien het succes, eind 2020 beloond met een Visit.brussels Award.”